Data verzamelen en kwalitatief risicomanagement

Cathrien Heusinkveld
Dit blog is gepubliceerd op: 2019-01-23 00:00:00

Riskmanagement, data & risk

Dit blog is gepubliceerd op: 2019-01-23 00:00:00

 

Onlangs nam ik deel aan de NICOLE fall workshop in Bristol met als thema ‘Data & Risk’. Ik kreeg daar de gelegenheid om kwalitatief risicomanagement te presenteren. Als methode om keuzes te onderbouwen voor het doelgericht verzamelen van data in het kader van het beheersen van risico’s die te groot zijn om te accepteren.\

 

Hoewel ik vooraf dacht een vreemde eend in de bijt te zijn met een verhaal waarin onderzoek en verzamelen van data kritisch onder de loep wordt genomen, bleek de worsteling met grote hoeveelheden data een terugkerend thema. Juist nu de mogelijkheden om data te verzamelen alsmaar toenemen, wordt het steeds belangrijker om duidelijke keuzes te maken in welke data wordt verzameld en waarom. 

 

Wat mij opviel bij de oproep om bij te dragen aan deze workshop was dat, ondanks de brede titel ‘Data & Risk’, de focus vooral lag op de risico's van datagebruik en dataverzameling. Er lag geen focus op mijn vakgebied kwalitatief risicomanagement, waarbij risico’s eerst worden geïnventariseerd, geprioriteerd en vervolgens op transparante, gestructureerde en cyclische wijze wordt beheerst. Dit had mij er bijna van weerhouden een abstract in te dienen. Waarom ik dan toch de stoute schoenen heb aangetrokken?

Meerwaarde van kwalitatief risicomanagement

Ik heb de stoute schoenen aangetrokken omdat ik ervan overtuigd ben dat kwalitatief risicomanagement in vrijwel alle facetten van ons werk een meerwaarde levert, zeker als het de keuzes in de aanpak van bodemverontreiniging onderbouwt. Wij bodemadviseurs zijn geneigd om onzekerheden over bijvoorbeeld de kwaliteit van de bodem, afperking van de bodemverontreiniging  en de verontreinigingsvracht in de bodem op te lossen met bodemonderzoek. Heel logisch en vaak noodzakelijk, echter ik pleit ervoor om niet meteen extra onderzoek uit te voeren als we leemtes in het conceptuele site model identificeren, maar eerst pas op de plaats te maken en ons af te vragen: wat willen we bereiken en wat hebben we hiervoor nodig? Deze pas op de plaats is een risicoanalyse, waarin de bodemverontreiniging en -sanering worden beschouwd in relatie tot: de aanleiding om te saneren, de fysieke omgeving en de virtuele omgeving (stakeholders).

Meerwaarde van kwalitatief risicomanagement

Ik heb de stoute schoenen aangetrokken omdat ik ervan overtuigd ben dat kwalitatief risicomanagement in vrijwel alle facetten van ons werk een meerwaarde levert, zeker als het de keuzes in de aanpak van bodemverontreiniging onderbouwt. Wij bodemadviseurs zijn geneigd om onzekerheden over bijvoorbeeld de kwaliteit van de bodem, afperking van de bodemverontreiniging  en de verontreinigingsvracht in de bodem op te lossen met bodemonderzoek. Heel logisch en vaak noodzakelijk, echter ik pleit ervoor om niet meteen extra onderzoek uit te voeren als we leemtes in het conceptuele site model identificeren, maar eerst pas op de plaats te maken en ons af te vragen: wat willen we bereiken en wat hebben we hiervoor nodig? Deze pas op de plaats is een risicoanalyse, waarin de bodemverontreiniging en -sanering worden beschouwd in relatie tot: de aanleiding om te saneren, de fysieke omgeving en de virtuele omgeving (stakeholders).

Bij zo’n risicoanalyse inventariseren we vanuit diverse invalshoeken welke risico's de bodemsanering met zich meebrengt (en inderdaad, daar horen de leemtes in het conceptuele site model ook bij).

Vervolgens gaan we de risico’s prioriteren. Welke risico's hebben een grote kans van optreden? Welke risico’s hebben een groot gevolg voor de planning, het budget, imago et cetera. En welke risico's hebben een groot effect op de industriële site en de ontwikkelingen die daar plaatsvinden (en vaak de aanleiding zijn om te saneren)?

Door deze prioritering aan te brengen, vinden we antwoord op de vraag wat de toprisico’s zijn.

Vervolgens wordt voor deze toprisico’s een aanpak afgesproken. Vaak gaat het om de beheersing van de risico's, het beperken van de risico’s of het beperken van de gevolgen. Dit is hét moment om te overwegen óf er extra data moet worden verzameld als beheersmaatregel voor een risico dat te groot is om te accepteren. Daarmee is de noodzaak om data te verzamelen, onderbouwd.

Het grootste risico van data verzamelen

Tijdens de workshoppresentaties zag ik mijn collega-deelnemers veelal prachtige animaties in 3D tonen en methodes voor het op digitale wijze rapporteren om de data achter een tabel of grafiek inzichtelijk te maken. Er was veel aandacht voor de wijze waarop zeer diverse soorten data (vaak al bestaande data die in de afgelopen decennia verzameld is) gekoppeld en gebruikt kan worden. Uit al deze presentaties kon ik één overkoepelend thema afleiden: het grootste risico van data verzamelen is dat deze onvoldoende of onvolledig gebruikt wordt vanwege de hoeveelheid monsterpunten, de hoeveelheid gigabytes, het ontbreken van gigabytes (analoge data), de diverse datatypes en het niet begrijpen van de data.

 Ik ben dan ook van mening dat we het risico van het (grotendeels) onbenut laten van data sterk kunnen beperken door risicogestuurd keuzes te maken in welke data we verzamelen, zodat we doelgericht data verzamelen in het kader van het beheersen van risico's die te groot zijn om te accepteren.

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Onze adviseurs denken graag met u mee!