Liesbeth Wilschut
De komende jaren zijn gemeenten en waterschappen druk met het maken van klimaatstresstesten om knelpunten op het gebied van onder andere wateroverlast, overstromingen, hitte en droogte in kaart te brengen. Maar waar moet je nu op letten bij het vertalen van de resultaten naar de praktijk? Vijf punten zijn belangrijk.
De stresstesten zijn gebaseerd op ruimtelijke modellen. Soms worden er veel aannames gedaan in het model, terwijl de uitkomsten eruitzien alsof ze op de meter nauwkeurig zijn. De resolutie waarmee de kaart wordt weergegeven, hoeft niet per se een indicatie te zijn voor de nauwkeurigheid, omdat bijvoorbeeld kleinschalige processen niet in het model zitten, of omdat een deel van de data alleen op een grovere resolutie beschikbaar was. Bekijk daarom de beschrijving van het model (en bijvoorbeeld de disclaimer), zodat je een inschatting kunt maken van de waarde van de uitkomsten voor jouw gebied.
Waar bevinden zich extremen? Zijn dit mogelijke knelpunten? Klopt dit met je verwachtingen? Zo ja, dan zijn er dus wellicht locaties waar het goed gaat (bijvoorbeeld weinig hitte of geen droogte) en waar het beter kan (bijvoorbeeld veel wateroverlast). Bekijk dan wat de impact is op deze locaties. In het geval van wateroverlast bijvoorbeeld: is het een drukbezocht gebied, doorkruist het belangrijke verkeersaders, staan er waardevolle panden en wordt het ook als probleem ervaren door burgers? In het geval van droogte: wordt er gebouwd op palen, is er veel waterbehoefte van bijvoorbeeld landbouw? Op deze manier krijg je een eerste beeld wat het klimaat mogelijk betekent voor jouw locatie. Je kunt van grof naar fijn werken, eerst kijk je naar het grote geheel en daarna zoom je in op wijk- en straatniveau.
Vaak hangen opgaven op het gebied van klimaat met elkaar samen. Last van bodemdaling? Dan is (grond)wateroverlast wellicht een thema. Hitte kan een belangrijk thema worden in jouw omgeving, maar dan is de waterkwaliteit misschien ook in het geding. Ook bij het vinden van oplossingen kun je de opgaven met elkaar verbinden: groen in de openbare ruimte kan een oplossing zijn voor zowel hitte als waterberging. Bekijk de problematiek dus integraal en kijk waar de verbinding te maken valt met thema’s als klimaatmitigatie en circulaire economie. Bekijk ook het geografische grotere geheel. Ga je wateroverlast in de gemeente aanpakken? Spreek dan ook met de omliggende gemeenten en het waterschap, om te voorkomen dat je het probleem verplaatst in plaats van oplost.
Bekijk ook eens de resultaten van stresstesten van een buurgemeente of waterschap. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen? Dit helpt bij het in perspectief zetten van de resultaten. Wellicht zijn de opgaven erg vergelijkbaar en levert dit ook mogelijkheden voor samenwerking op als het gaat om het zoeken naar en treffen van klimaatadaptatiemaatregelen.
De stresstesten zijn gebaseerd op modellen. Dit betekent dat het altijd een benadering van de werkelijkheid is. Aan de andere kant: als je metingen zou doen, geeft dat je slechts een moment- en puntopname. Modellen zijn erg nuttige tools, maar het is wel van belang in je achterhoofd te houden dat het een benadering van de werkelijkheid is.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
