Onlangs had ik het geluk met de Energieboot mee te mogen varen naar het driedaagse Springtij Forum. Nog diezelfde week begeleidde ik een sprintsessie voor vier gemeenten in de provincie Overijssel. De overeenkomst: bij beide bijeenkomsten stond samenwerken en goede communicatie centraal en heb ik ervaren wat een fantastische ideeën er ontstaan wanneer we écht naar elkaar luisteren.
Op woensdag stapte ik met hoge verwachtingen aan boord van de Energieboot. Ik zou gedurende deze dagen de energietransitie beter begrijpen en dit kunnen vertalen naar mijn werk. Zondag stond ik verward, maar tevreden, weer op de kade in Harlingen: geen van mijn verwachtingen was behaald. Sterker nog, mijn beeld van de energietransitie was alleen maar complexer geworden. Een weekend lang had ik gesprekken gevoerd, andere inzichten opgedaan en fantastische ideeën voorbij zien komen, maar wat mij vooral is bijgebleven is de manier waarop mensen het gesprek met elkaar aangingen. Niet alleen verdwenen bedrijfsfuncties en status naar de achtergrond, mensen stonden ook echt open voor de mening van een ander.
Openstaan voor andermans mening is niet altijd even makkelijk. In de energietransitie merk ik vaak dat we proberen de ander te laten inzien dat zijn of haar redenering onjuist is, omdat wij zo overtuigd zijn van onze eigen kennis. Bewoners die opzien tegen de aanpassingen in hun huis vertellen we dat het ‘slechts om een aantal dagen gaat’ en bewoners die graag op gas koken vertellen we dat ‘inductie niet heel anders werkt’. Wat we hierbij over het hoofd zien is dat we de bewoner hiermee niet serieus nemen. Daarom zouden we het gesprek moeten aangaan over zaken waarbij we ons wel een gezamenlijk beeld kunnen vormen. Zoals de extra comfort die het bewoners uiteindelijk oplevert of de verhoogde veiligheid in de keuken bij een overstap op inductie.
Met goede communicatie alleen los je het energievraagstuk natuurlijk niet op, maar het kan ons wel helpen bij het gezamenlijk vinden van een oplossing en draagvlak. Door open te staan voor andermans mening en ideeën en met veel verschillende partijen op een gelijkwaardig niveau samen te werken, kunnen we nieuwe oplossingen bedenken. Op Springtij merkte ik hoe gemakkelijk het was om een gesprek aan te gaan, met wie dan ook. Een gesprek waarbij een reactie niet altijd nodig was, soms was alleen luisteren al voldoende.
Niet veel later zag ik hetzelfde gebeuren tijdens een tweedaagse sprintsessie voor gemeenten. Hier bogen vier gemeenten zich samen met onder andere waterschappen, netbeheerders, wooncoaches, woningcorporaties en lokale initiatieven over het aardgasvraagstuk. Door op dag één het kennisverschil gelijk te trekken, kon iedereen op hetzelfde niveau aan het gesprek deelnemen en bereikten we in twee dagen een fantastisch resultaat. Bijna 120 mensen hebben er samen voor gezorgd dat de bouwstenen voor de transitievisie warmte zijn gelegd, maar wat misschien nog wel waardevoller is zijn de nieuw opgedane inzichten en gemaakte afspraken over toekomstige samenwerking.
Echt goed naar elkaar luisteren en elkaar de ruimte geven, valt niet altijd mee. Zeker niet omdat samenwerking dikwijls resulteert in nieuwe vragen, die de transitieopgave juist complexer maken. Echter, “voor het vinden van een oplossing moet een probleem soms eerst complexer gemaakt worden”, aldus één van de sprekers op Springtij. Daarom ga ik de komende weken beter mijn best doen om écht te luisteren. Doe jij mee?
Onze adviseurs staan voor u klaar!
