In de afgelopen 100 jaar is de wereldbevolking ongeveer verviervoudigd en we zijn de grens van 7,5 miljard reeds gepasseerd. En hoewel het groeitempo daalt, verwachten de Verenigde Naties dat de bevolkingsgroei op de lange termijn nog verder toeneemt, mogelijk tot ruim 11 miljard (rond 2087). De vraag naar grondstoffen zal daarmee snel toenemen, terwijl de hoeveelheid ervan alleen maar afneemt. Denk hierbij - naast de behoefte aan voldoende voedsel en gezond drinkwater - ook aan zaken als huisvesting, brandstoffen, de maakindustrie, afval, et cetera. Hoe gaan we dit voor elkaar krijgen?
In september 2016 heeft het kabinet het programma “Nederland Circulair in 2050” opgesteld met de ambitie om in 2050 een volledige circulaire economie te creëren. Ik ben er trots op dat Tauw één van de 325 ondertekenaars van dit programma is. Dat we onze verantwoordelijkheid nemen om een toekomstbestendige wereld te creëren. Om de lekkages vanuit ons systeem (het afval) uit te sluiten en te werken aan een situatie waarbij grondstoffen behouden kunnen blijven, zodat we ze steeds opnieuw kunnen benutten. Er is zoveel meer mogelijk dan waar we nu gebruik van maken. 2050 lijkt ver weg, maar gaat sneller dan we denken. Het nemen van stappen en doorbreken van trends is daarom essentieel! Maar dat lukt niet als we onze huidige processen ongemoeid laten!
Innovaties zijn van alle tijden, kijk bijvoorbeeld naar de manier waarop we naar muziek luisteren. Begin jaren ’90 was ik trots dat ik als eerste thuis een CD-speler had. Deze innovatie zette de ontwikkeling van het cassettebandje “on hold”. Eind jaren ‘90 werd het technologisch mogelijk om een draagbare MP3-spelers op de markt te zetten; in eerste instantie duur en met beperkte opslag. Vanaf 2003 daalde de prijs sterk en nam de opslagcapaciteit toe, waardoor de verkoop van deze portables snel toenam. Met de komst van de mobiele telefoon en de integratie van zulke toepassingen (SMART phone) werd de MP3-speler overbodig; de verkoop ervan neemt sinds 2008 al af. En nu is het alweer normaal om je muziek te streamen via Spotify; de vraag is alleen hoelang we hiermee verder gaan. Welke vernieuwing gaat dit systeem vervangen, en hoe snel?
Goed om te merken is dat onze CEO, Annemieke Nijhof, niet alleen een dergelijk programma ondertekent, maar deze filosofie doorvoert in onze dagelijkse business. We zijn ervan overtuigd dat we moeten overschakelen naar een circulair systeem waarbij we slim gebruik maken van sensorontwikkeling en dataprocessing. Deze punten staan hoog op de agenda en vanuit het management wordt hier tijd en geld ingestoken. Dit geeft een goede impuls aan het vernieuwen van onze processen.
Een voorbeeld waarvan ik denk dat we op een makkelijke manier vernieuwing kunnen doorvoeren, is de wijze waarop wij “de bulk” aan chemische analyses uitvoeren. Diverse (commerciële) laboratoria hebben hier hun “core business” van gemaakt en daar maken we veel gebruik van. Voor de analyse van grote hoeveelheden grond- en grondwatermonsters, maar ook voor materiaalmetingen zoals asbestherkenning en overige bouwstoffen. Dit gaat gepaard met het nodige afval door: monstername van de metingen op locatie (zoals bemonsteringsmateriaal, monsterpotjes/flesjes, handschoentjes), transport van locatie naar laboratorium en gebruik van materialen in het laboratorium (zoals oplosmiddelen, zuren, ijkoplossingen, gassen, filters, pipetjes). Een eerste stap in het vernieuwen van dit proces is om bepaalde metingen op een andere manier uit te voeren.
Met behulp van een online sensor voor het meten van afval- en oppervlaktewater is het mogelijk om, voor het meten van diverse parameters, de stap naar het chemische laboratorium over te slaan. Daarmee realiseer je een grote stap in het reduceren van afval. Vergelijkbaar met de aanschaf van een MP3-speler is de verwachting dat de kosten van deze systemen de komende jaren zullen dalen; dat maakt het commercieel ook concurrerend ten opzichte van de conventionele analyses op het laboratorium.
In het kader van de circulaire economie doelstellingen pleit ik er voor om - daar waar mogelijk - zulke systemen in te zetten, ook al kost het nu nog iets meer. Als we deze ambitie willen behalen, moeten we technologische ontwikkelingen omarmen. Deze sensor levert dan direct minder transport op, het minimaliseert afval door het uitsluiten van het laboratorium en het levert nog meer voordelen op: je hebt real-time inzicht in de (online) resultaten, zodat je sneller kan acteren op (onverwachte) veranderingen binnen je proces (pro-actief).
Sensorontwikkeling staat bij Tauw nog in de kinderschoenen, maar technologisch is er al veel mogelijk. Komend jaar willen we daarom ook gebruiken om de mogelijkheden op dit gebied verder te verkennen, ons sensorennetwerk uit te breiden en daarmee de stap naar (commerciële) laboratoria te beperken. Dit is één van de stappen naar een circulaire economie in 2050!
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
