Veel steden zijn rijk aan bomen en water; waardevol voor de ruimtelijke kwaliteit. Maar bladafval dat in de waterlopen valt, verhoogt de baggeraanwas en verslechtert de waterkwaliteit. Tauw onderzocht in opdracht van de gemeente Utrecht en Hoogheemraadschap Delfland de relatie tussen bomen en baggeraanwas.
Het onderzoek is uitgevoerd op basis van literatuur, baggerdata en bomenbestanden van de gemeente Utrecht, het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Den Haag.
Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de baggeraanwas door bladval een forse belasting vormt voor het ecologisch functioneren van wateren in de stad en het onderhoudsbudget. Op grond van een globale inschatting, die vooral berust op praktijkervaringen in de literatuur, kan worden aangenomen dat de extra baggeraanwas als gevolg van bladval 0,5 tot 1,0 cm per jaar bedraagt. Uitgaande van schone bagger betekent dit extra baggerkosten van € 0,18 per m2 tot € 0,36 per m2 per jaar. Voor de stad Utrecht betekent dit een bedrag van 1 tot 2 miljoen euro per jaar voor het totale watersysteem.
Tauw heeft diverse handvatten aangereikt om baggeraanwas door bladval te beperken. Zo dient bij de inrichting rekening te worden gehouden met zaken als plantafstand, de locatie van de bomen(rij), de beplantingskeuze en het aanbrengen van lijnvormige elementen tussen bomenrij en waterloop om het blad tegen te houden. Voor de beplantingskeuze is op basis van boomgrootte, kroondichtheid en bladgrootte (en dus op de bladmassa) aangeven welke boomsoorten veel en weinig bijdragen aan baggeraanwas. Verder kan worden gedacht aan het kappen of snoeien van bomen, bladruimen en bladvissen.
Om de (kosten van) baggeraanwas door bladval te beperken is beleidsmatige en praktische afstemming tussen water, groen en stedenbouw nodig. Ook is verder praktijkonderzoek nodig om bovengenoemde handvatten scherper te krijgen.
Contactpersoon: Pim de Kwaadsteniet