De schadelijke effecten van PFAS (Poly- en PerFluorAlkyl Stoffen) op onze gezondheid zijn groter dan gedacht. Daarom neemt het RIVM het advies van de Europese Voedselveiligheidsauthoriteit (EFSA) over om de gezondheidskundige grenswaarde van PFAS te verlagen. Dit leidt naar verwachting tot een verlaging van de risicogrenzen in bodem en (grond)water, blijkt uit een Kamerbrief van 18 januari 2021. En dat heeft gevolgen voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingsprojecten met grondverzet en voor diverse sectoren die met PFAS te maken hebben.
PFAS zijn een grote groep chemische stoffen die door mensen gemaakt zijn. Ze worden uitgestoten door fabrieken of komen in het milieu via (huishoudelijke) producten of bij de verwerking hiervan. PFAS zijn niet-afbreekbaar en verspreiden zich wereldwijd snel. In de bodem, de lucht en uiteindelijk komen ze ook in ons voedsel en drinkwater terecht. PFAS kunnen tal van schadelijke effecten hebben op ons immuunsysteem, wat het risico op ziekten vergroot. Negatieve effecten op de leverfunctie en op cholesterolgehalte treden volgens EFSA pas bij hogere concentraties op.
Naar aanleiding van voortschrijdende onderzoeken naar de gezondheidseffecten van en blootstelling aan PFAS bracht de Europese Voedselveiligheidsauthoriteit (EFSA) in 2020 een nieuw advies uit over de aanwezigheid en gezondheidseffecten van PFAS in ons voedsel, waarin ook de lagere gezondheidskundige grenswaarden zijn opgenomen. Dit is de maximale hoeveelheid van een stof die een mens bijvoorbeeld wekelijks of dagelijks binnen mag krijgen zonder dat dit gevolgen heeft voor de gezondheid. Deze nieuwe waarden zijn lager dan de eerder in 2018 en 2008 door EFSA voorgestelde, en door het RIVM in 2019 gehanteerde, waarden.
Omdat uit deze onderzoeken blijkt dat sommige PFAS al in veel lagere concentraties schadelijk zijn, onderneemt het RIVM nu actie door de gezondheidskundige grenswaarde te verlagen. Ook zijn alle tot op heden afgeleide normen voor drinkwater en verschillende milieucompartimenten en restricties voor voedselverpakkingen geëvalueerd. Uit deze evaluatie blijkt dat de volgende (tijdelijke) normen op oudere gezondheidskundige grenswaarden gebaseerd zijn en daarom herberekend en mogelijk aangescherpt worden:
Verscherping van de normen kan grote impact hebben op verschillende sectoren en gevolgen hebben voor grondverzet dat nu veelal plaatsvindt op basis van hergebruiksnormen voor grond en bagger uit het Tijdelijk handelingskader PFAS van het Ministerie van I&W. Het RIVM komt naar verwachting medio maart met meer informatie over de eventuele aanscherping van de hergebruiksnormen voor grond. Dat betekent voor nu vooral onzekerheid voor een aantal sectoren. Zij kunnen met de volgende ingrijpende gevolgen te maken krijgen:
Organisaties die te maken hebben met PFAS in grond en/of water (grondwater, afvalwater, oppervlaktewater), drinkwaterbedrijven, de voedingsmiddelen- en verpakkingsindustrie en afvalverwerkingsbedrijven die met materialen werken die (mogelijk) PFAS bevatten, moeten de komende maanden inspelen op mogelijke veranderingen en rekening houden met verschillende scenario’s. En dat is ingewikkeld.
TAUW heeft veel kennis en ervaring op het gebied van PFAS en beschikt over een uitgebreid netwerk met diverse instanties, zodat wij u kunnen helpen bij het beoordelen van en anticiperen op de verschillende scenario’s. Zo kunnen we u bijvoorbeeld adviseren over kosteneffectieve technieken om PFAS uit de bodem te verwijderen en de emissies van PFAS naar de leefomgeving te beperken.
Wilt u weten of de aanscherping van de gezondheidskundige grenswaarden gevolgen hebben voor uw organisatie? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via PFAS@tauw.com of met uw reguliere contactpersoon bij TAUW.
Meer informatie is te vinden op onze PFAS webpagina.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
