De energietransitie wordt weleens de grootste naoorlogse verbouwing van Nederland genoemd. Iedereen krijgt ermee te maken; van bedrijf tot bewoner, van gemeente tot waterschap en van industrie tot netbeheerder. Hoewel het beleidsmatig kader nog vaak ontbreekt, worden er door de verschillende disciplines grote stappen gezet. Want wie of wat je ook bent, je zult in beweging moeten komen om deze transitie te omarmen. TAUW helpt hierbij van plan tot en met realisatie en is daarmee uniek in z’n soort.
Contactpersoon: Anno Drenth
E-mail: anno.drenth@tauw.com
Tel: +31 65 38 15 80 9
Om de nadelige gevolgen zoveel mogelijk te voorkomen, hebben we nationaal en internationaal afspraken gemaakt om te komen tot een CO2-neutrale samenleving in 2050. Dat klinkt ver weg, maar is dichterbij dan je denkt. Om daar te komen, moeten we de komende jaren fors inzetten op energiebesparing en duurzame energieproductie. Globaal staan we voor drie hoofdopgaven:
Het broeikasgas CO2 is een van de belangrijkste oorzaken van klimaatverandering. Om de planeet ook voor toekomstige generaties te behouden, moet de koolstofdioxide-emissie de komende decennia dan ook drastisch naar beneden. Naar aanleiding van het Klimaatakkoord van Parijs hebben we in Nederland afgesproken dat de CO2-uitstoot in 2030 met de helft omlaag moet zijn gebracht en in 2050 zelfs met 95 procent. TAUW werkt samen met overheden en het bedrijfsleven om deze vergaande CO2-reductie te realiseren.
Nederland is lang afhankelijk geweest van kolen en aardgas. In de negentiende eeuw zorgde de opkomst van kolen als brandstof voor een immense economische groei. Steenkool dreef de stoommachine aan en ook in huizen werden steeds meer ruimtes verwarmd met een kolenkachel. De omschakeling naar aardgas in de jaren ’60 van de vorige eeuw bracht nieuwe vooruitgang. Opeens werden slaapkamers en wc’s ook verwarmd. Bovendien was het gesjouw met kolen in de kolenkit en de roetaanslag in huis verleden tijd. Nu is het tijd om deze vervuilende energiebronnen in te ruilen voor volledig duurzame. Het betekent het einde aan de uitputting van grondstoffen, luchtverontreiniging en de klimaatverandering door de CO2-uitstoot.
De huidige energietransitie vraagt om veel alternatieve warmtebronnen. Wind, zon, biomassa en aardwarmte zijn nodig om in 2050 volledig overgestapt te zijn op duurzame brandstoffen. Dat is mogelijk, zonder dat dit ten koste gaat van de economie. De kosten voor duurzame energie dalen sterk en investeringen in het verplaatsen van verouderde energiecentrales, het aanboren van aardwarmte en het omzetten van duurzame energie via aquathermie en riothermie betalen zich uiteindelijk ruimschoots terug. Daarnaast heeft het besparen van energieverbruik hoge prioriteit.
De verschillende sectoren kennen hun opgave en kunnen aan de bak. Of in andere woorden: vol gas van het gas! Het proces is nog lang niet overal tot in de puntjes uitgekristalliseerd en de veranderingen in zienswijzen en technische mogelijkheden volgen elkaar in hoog tempo op. Overheden en industrie zijn gebaat bij kaders en hebben behoefte aan financieringsmogelijkheden en capaciteit om de transitie echt te versnellen. Daarnaast kent iedere sector z’n eigen vragen en uitdagingen.
Vijftien procent van de CO2-uitstoot in Nederland vindt plaats in de gebouwde omgeving. Een van de belangrijke oorzaken hiervoor is dat veel van de energie die we opwekken voor de gebouwde omgeving, bijvoorbeeld voor verwarming en warm water, grotendeels uit fossiele brandstoffen wordt gewonnen. En dat terwijl het energiegebruik van huishoudens toeneemt en fossiele brandstoffen opraken.
De industrie is een grootverbruiker als het gaat om fossiele brandstoffen. Ruim 22 procent van de CO2-uitstoot in Nederland is afkomstig uit de industriesector. Om CO2-reductie in de industrie te realiseren, is een ingrijpende energietransitie noodzakelijk. In 2030 moet de CO2-emissie gehalveerd zijn en in 2050 moet het zelfs nul zijn. De toegewijde adviseurs van TAUW kunnen hierbij ondersteunen.
Provincies willen in 2050 klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er binnen een provincie net zoveel duurzame energie wordt geproduceerd als dat er verbruikt wordt. Provincies leveren hiervoor een belangrijke bijdrage aan Regionale Energiestrategieën en Regionale Structuurvisies Warmte.
Waterschappen hebben veel aandacht voor klimaatverandering. Het gaat daarbij niet alleen om het Energienetten, warmteleidingen en wijken gasloos maken zijn belangrijke randvoorwaarden voor een succesvolle energietransitie. Traditioneel was het net bedoeld voor eenrichtingsverkeer van leverancier naar eindgebruiker. Inmiddels wekken steeds meer consumenten en lokale energiecoöperaties zelf energie op uit bijvoorbeeld zon en wind. Het net moet deze ontwikkelingen wel aankunnen.
Waterschappen hebben veel aandacht voor klimaatverandering. Het gaat daarbij niet alleen om het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering (klimaatadaptatie), maar ook om het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen (klimaatmitigatie). De waterschappen zijn een relatief grote energieverbruiker, maar beschikken ook over veel assets die benut kunnen worden voor de opwekking van duurzame energie.
Op 25 januari 2022 organiseerde TAUW in samenwerking met Duurzaam Gebouwd het webinar ‘Van visie naar uitvoering: de volgende stap in de warmtetransitie’. Zo’n 40 deelnemers werden meegenomen in de ervaringen…
De afgelopen periode bent u als gemeente intensief bezig geweest met het proces om te komen tot een Transitievisie Warmte. De visie omschrijft op welke manier en volgens welke planning de gebouwde omgeving…
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren u graag.
