De industriële sector kan voor een belangrijk deel bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen. Hiervoor moeten klimaatmitigerende maatregelen worden genomen om de CO2-uitstoot te reduceren. Helaas is een deel van de klimaatverandering niet meer te stoppen. De gevolgen hiervan worden steeds tastbaarder en hebben impact op onze directe omgeving. Daarom zijn er ook klimaatadaptieve maatregelen noodzakelijk.
We merken dat industriële klanten steeds meer vragen hebben over thema’s als wateroverlast, droogte en hitte. Logisch, want overstromingen, hoge rivierwaterstanden, heftige regenbuien, hitte en langdurige droogte kunnen zowel schade aan industriële assets als veiligheidsissues met zich meebrengen. Bovendien hecht de financiële sector ook meer belang aan dit thema nu de Europese Commissie van hen verwacht dat zij rapporteren over klimaatrisico’s en adaptiemaatregelen.
De industrie staat voor de grote uitdaging om te verduurzamen. Zo moet de industrie in 2050 klimaatneutraal worden en tegelijkertijd heeft de wereld in 2050 nog steeds behoefte aan industriële basisproducten. In 2030 moet de CO2-uitstoot van broeikasgassen met tenminste 55% verminderd zijn (t.o.v. 1990). Hoe geef je als industriële organisatie invulling aan circulariteit en duurzaamheid? Hoe zorg je voor een klimaat- en toekomstbestendige inrichting van je bedrijfslocatie?
In deze blogreeks behandelen onze inhoudsdeskundigen dergelijke vraagstukken. In dit vierde deel komen de 4 grootste uitdagingen voor een klimaatbestendige industrie aan bod.
De komende jaren neemt de kans op aanhoudende droogte, grote waterschaarste en heftige regenval toe. Om de gevolgen daarvan te beperken, is slimmere omgang met klimaatverandering essentieel. Voor de industrie zien we verschillende uitdagingen. Dit is onze top 4.
De toename van perioden van langdurige droogte heeft veel effect op diverse industriesectoren. Minder regenval leidt tot een daling van de grondwaterspiegel, waardoor onttrekking van grondwater (bijvoorbeeld ten behoeve van koel- of proceswater) minder vanzelfsprekend wordt. Bij de ontwikkeling van nieuwe industriële activiteiten, de energietransitie of uitbreiding van huidige processen vormt dit een (steeds groter) struikelblok. Zo leidde droogte in 2018, 2019 en 2020 al tot grote grondwatertekorten in verschillende provincies. Om de balans in de bodem te bewaken, werden in de provincies Noord-Brabant en Gelderland voor de landbouw en industrie wateronttrekkingen tijdelijk verboden. Dit raakte direct de bedrijfsprocessen van vele bedrijven. De kans op een dergelijk verbod zal de komende jaren alleen maar toenemen. Helemaal nabij Natura 2000 gebieden die door de stikstofcrisis al onder een vergrootglas liggen.
Droogte brengt ook veiligheidsissues met zich mee. Het RIVM en BRZO+ maakten al duidelijk dat de gevolgen van langdurige droogte steeds zichtbaarder worden. Zo zijn er explosierisico’s als er onvoldoende gekoeld kan worden en is er kans op versnelde degradatie van koelsystemen door ‘ingedikt water’. Een andere droogte-uitdaging is de congestie die kan ontstaan in de logistiek. Door lage rivierwaterstanden wordt de aan- en afvoer per schip onzeker, wat trouwens ook geldt bij extreem hoog water. Er moet serieus geïnvesteerd worden in andere vormen van transport, ook wel modal shift genoemd. Transport via buisleidingen is in dit opzicht nog de meest duurzame vorm. Droogte heeft – tot slot – ook invloed op vergunningsprocedures. Klimaatverandering jaagt circulair watergebruik aan en er komen steeds strengere eisen voor onttrekkingen en lozingen. Dat maakt het complex, en daar is meer diepgaande kennis voor nodig.
Tegenover lange perioden van droogte staat een toename van kortstondige en hevige regenval en tegelijk ook de pieken in de waterafvoer via de rivieren. Met de beelden van de overstromingen in de zomer van 2021 nog vers op het netvlies, realiseert de industrie zich meer dan ooit dat overstromingen vanuit rivieren ook daadwerkelijk kunnen optreden. Door de grote hoeveelheden water in korte tijd neemt de grond het water minder goed op en raken huidige afwateringssystemen overbelast. Vooral in gebieden met veel bebouwing, zoals stedelijk gebied en industrieterreinen, kan dit leiden tot grote wateroverlast.
Kwetsbare objecten en waardevolle assets kunnen door lekkages, ernstige overstromingen, stroomuitval en verzakkingen beschadigd raken, wat nieuwe onveilige situaties tot gevolg heeft. Van de industrie – en met name de BRZO-bedrijven – wordt verwacht dat zij zich bewust zijn van de mogelijke gevaren van wateroverlast en overstromingen, en dat de mogelijke (nood)maatregelen geïdentificeerd zijn om de kans op het vrijkomen van grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen te beperken. Hierbij moet rekening worden gehouden met de veelal korte waarschuwingstijd en de onzekerheid in de verwachte waterstanden. Hoe om te gaan met overstromingsrisico’s moest al worden opgenomen in een VeiligheidsRapport (VR) vanuit de BRZO 2015. Naast het maken van WaterRisicoProfielen is daar onlangs de inventarisatie van piekbuien aan toegevoegd.
Hittestress is de stress die ervaren wordt door extreme hitte. Dit kan ontstaan bij personen (gevoelstemperatuur), maar ook bij installaties (daadwerkelijke omgevingstemperatuur). In steeds meer steden is reeds in kaart gebracht waar hittestress kan ontstaan en wat de effecten kunnen zijn. De hoeveelheid mensen, verhard oppervlak (gebouwdichtheid), windpatronen en de aanwezigheid van groen en water zijn vaak de bepalende factoren. Binnen de industrie geldt dit natuurlijk ook en daar komt nog eens bij dat het dragen van luchtige kleding vaak geen optie is.
De genoemde uitdagingen laten zien dat er werk aan de winkel is voor de industriële sector. TAUW heeft een klimaatteam van maar liefst 25 gedreven professionals die de afgelopen jaren aan een scala van oplossingsrichtingen hebben gewerkt op de genoemde uitdagingen.
Wilt u inzicht in het functioneren van uw afwateringssysteem, een waterberging creëren, (regen)water hergebruiken of uw terrein vergroenen? Ons klimaatteam kan u helpen met het maken van een gedegen plan met slimme klimaatadaptieve maatregelen. We koppelen onze oplossingen aan de noodzakelijke BRZO-, HSE- en vergunningenexpertise. Wij stellen Veiligheidsrapporten op, voeren BRZO-audits uit en doorlopen vergunningenprocedures. Zo transformeren we samen met u richting een klimaatbestendige industrie, voorkomen we hoge faalkosten en maken we duurzame groei mogelijk!
Meer weten? Neem dan gerust contact met mij of één van mijn collega’s op.
Ook kunt u ons op 22 en 23 juni 2022 live ontmoeten op het 'Festival van de Industrie' in de Onderzeebootloods op de RDM Campus. Kijk hier voor meer informatie over dit event.
In deze blogreeks behandelen onze inhoudsdeskundigen diverse vraagstukken gerelateerd aan het verduurzamen van de industrie. De onderstaande artikelen zijn reeds op onze website verschenen:
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.