Bewonersparticipatie op een aantrekkelijke, efficiënte manier

22 juli 2019, Barbara Bekhof

Het is een speerpunt van de omgevingswet: participatie met bewoners. Makkelijker gezegd dan gedaan. Tijdens mijn vorige baan als gemeentelijk ambtenaar merkte ik dat een participatietraject veel tijd kost en niet altijd even succesvol uitpakt. Bij veel inspraakmomenten kwamen weinig bewoners opdagen. Bovendien waren het vaak dezelfde (gepensioneerde) bewoners die inspraak leverden. Toch jammer, als achteraf blijkt dat bijvoorbeeld het verkeerde speeltoestel is gekozen. 

Wat gaat er precies mis?

Enerzijds is het natuurlijk cruciaal dat juiste verwachtingen worden geschept waarover inwoners inspraak hebben. Anderzijds, en dit is waar naar mijn mening de grootste winst te behalen valt, krijgen bewoners niet genoeg gelegenheid om hun mening te geven. Veel bewoners zijn verhinderd ten tijde van een bewonersavond, maar ook bij de aanwezige bewoners speelt dit probleem. Ze krijgen op de avond geen duidelijk beeld van de voorgestelde veranderingen, er zijn te weinig ambtenaren om alle meningen te verzamelen of ze hebben meer bedenktijd nodig.

AR Participatie App

Toen ik bij Tauw ging werken, hoorde ik van een Augmented Reality (AR)-app die het participatieproces aanzienlijk kan verbeteren. De AR-app kan op drie manieren worden toegepast, overeenkomstig met de eerste drie treden van de participatieladder:

  1. Informeren: bewoners bekijken het voorgestelde ontwerp door naar buiten te gaan en hun telefoon te richten op de ontworpen plek. Het ontwerp verschijnt in 3D op de telefoon.
  2. Consulteren: net als bij informeren zien bewoners het ontwerp wanneer zij naar de plek toegaan. Verschil is dat er nu meerdere ontwerpen zichtbaar zijn en er een keuzemenu is om op hun favoriete ontwerp te stemmen.
  3. Coproduceren: er staat objecten in de app die bewoners kunnen kiezen. Deze objecten kunnen naar de gewenste locatie worden gesleept. De kosten gaan automatisch van het budget af. Tevens kunnen zij punten verdienen door bijvoorbeeld rekening te houden met biodiversiteit, hittestress of wateropvang. De gemeente ontvangt een vlekkenkaart met daarin de locatie van alle geplaatste objecten.

Deze drie gebruiksvormen van de app zijn bedoeld ter aanvulling van de bewonersavond, zodat de waardevolle gesprekken met bewoners nog steeds gevoerd kunnen worden. 

Is deze app de oplossing?

De app biedt een aantal voordelen ten opzichte van de traditionelere participatievormen. Bewoners kunnen participeren wanneer het voor hen uitkomt. Zo hebben ze rustig de tijd om na te denken. Ook wordt voor hen de impact van het ontwerp direct visueel duidelijk. Het voordeel voor de gemeente is dat de app op grote en kleine schaal toepasbaar is; het maakt niet uit of er 100 of 1000 mensen kijken, stemmen of coproduceren. De uitkomsten zijn direct digitaal en op verschillende manieren te visualiseren en analyseren. Een extra voordeel van de coproduceervariant is dat bewoners zich ook bewust worden van de kaders maatvoering, budget en thema’s zoals bijvoorbeeld klimaatadaptatie, gezondheid en biodiversiteit.

Welke gemeente wordt de eerste?

De eerste versie van de app werkt en we zoeken partners om hem verder mee te ontwikkelen en te testen. Want ondanks de voordelen ten opzichte van de traditionelere vorm van participatie, is dit ook nog niet het ei van Columbus. Zo is niet iedereen handig met een smartphone en heb je een vrij nieuwe telefoon nodig om de coproductievariant toe te kunnen passen. Nog niet helemaal perfect dus, maar wel een stap in de goede richting!

 
Mocht je geïnteresseerd zijn, dan zou ik graag met je in contact te komen. Hoe gaaf zou het zijn als inwoners op een leuke en efficiënte manier kunnen participeren?

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blogartikel?

Onze adviseurs staan u graag te woord!