De natuur is in volle gang, terwijl Nederland in ‘intelligente lockdown’ verkeert. Voor ecologen is dit hét seizoen om naar buiten te gaan. De ecologen van Tauw onderzoeken en beschermen dieren en planten bij zeer uiteenlopende projecten. Deze blogreeks neemt je mee op pad met de ecoloog. Elke blog laat een stukje zien van wat de ecoloog ziet, hoort en onderneemt, om ontwikkelingen door te kunnen laten gaan maar daarbij de natuur te beschermen!
1.png)
Geen glamoureuze set of een bioscoopwaardige film, maar een nachtelijke realityshow van de grondgebonden zoogdieren. Ecoloog Jeroen Nagtegaal is de cameraman van vandaag. De Rijnbrug bij Rhenen is de set met als decor de omliggende kleinschalige bosschages en ruigtes.
Het plot is de verbreding van de provinciale weg om de doorstroming en en veiligheid van het verkeer over de Nederrijn te verbeteren. De groenstroken langs de weg vormen op het eerste gezicht geen hoogwaardige natuur, maar het vermoeden bestaat dat juist deze zone geschikt is voor grondgebonden zoogdieren, zoals marters, de ‘acteurs’.
Een aantal soorten marterachtigen, zoals de steenmarter, boommarter, bunzing, hermelijn en wezel zijn in Nederland beschermd. Bij aanwezigheid van beschermde soorten, volgt een advies om vervolgstappen te nemen. Mogelijk is een ontheffing nodig of zijn maatregelen nodig om effecten te voorkomen. Om de aanwezigheid en het gedrag van de dieren zo goed mogelijk in beeld te brengen heeft Jeroen 15 camera’s bij zich die hij verspreid door het gebied ophangt. De camera’s maken automatisch een foto zodra een dier voor de camera langsloopt. Jeroen zoekt naar een geschikte locatie: “Daar, op de kruising van het pad en de rand van het bos is dé perfecte plek!” Jeroen springt over de sloot en zoekt naar een geschikte boom die recht genoeg is om de camera aan te bevestigen. Voor de camera legt hij wat kattenbrokken, want ook de bunzing en egel lusten die graag.
Een eind verderop duikt Jeroen de bosjes in en plaatst de zogenaamde Mostela onder een grote hoop met takken en bladeren. De Mostela is een grote houten kist waarin een buis en camera gemonteerd is. Kleine marterachtigen, zoals wezel en hermelijn kruipen de buis in, eventueel gelikt met een blikje sardines. De camera legt zijn aanwezigheid vast. In de uiterwaarden van de Nederrijn vindt Jeroen een geschikte locatie voor de Struikrover. De Struikrover is een camera in een korte PVC buis met venster. Voor de voorzetlens bevestigt Jeroen ook een blikje sardines.
Nu is het zes weken afwachten. “Tussendoor ga ik de camera’s nog een keer nakijken of ze niet gesneuveld zijn door een maaimachine of gejat door een brutale voorbijganger die het briefje niet serieus heeft genomen. Ook vervang ik de batterijen en ik check de gemaakte foto’s. Soms zie ik dat er na een paar weken al 20.000 foto’s van snackende muizen zijn.
Jeroen vindt het een mooie uitdaging om de camera’s zo goed mogelijk te plaatsen zodat hij de krenten uit de pap mag vissen bij het uitzoeken van de foto’s. “Het voelt als een beloning als ik een steenmarter op de foto heb. Natuurlijk weet ik dat dit consequenties heeft voor het project, maar met die foto kan ik weer een stukje biodiversiteit waarborgen.” Onbedoeld vormt de berm een lintvormige ecologische verbindingszone dwars door de Betuwe richting de Utrechtse Heuvelrug. De gradiënt van het hogere drogere talud met de nattere rivierkleigrond, in combinatie met bosschages, ruigte en struweel vormt geschikt habitat voor veel meer soorten. “Het is eigenlijk jammer dat we soms eerst moeten bewijzen dat er beschermde soorten aanwezig zijn voordat kansen worden benut. Maar het is goed dat de aanwezigheid is aan te tonen en eventuele maatregelen genomen kunnen worden. Die maatregelen zijn vaak heel eenvoudig te implementeren tijdens de uitvoering en zijn van grote waarde voor de algemene biodiversiteit.”
Het uitzoeken van foto’s is aan de ene kant spannend, maar aan de andere kant soms ook eentonig. “Het zou mooi zijn als met machine learning een groot deel van de analyse gedaan kan worden, zodat ik niet meer alle foto’s door hoef te klikken. Ik hoop natuurlijk steeds op een soort die ik nog niet eerder heb gezien. Een wolf zou fantastisch zijn! Maar in dit gebied is de kans op een kiekje van de billen van een nietsvermoedende wildplasser groter. En dat terwijl de camera meestal op een moeilijk bereikbare – maar wel goed zichtbare – plek wordt bevestigd. Dus dames en heren, als je nodig moet, kijk eerst even goed om je heen of je niet recht voor de camera staat.”
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
