Het jaar 2020 is alweer ruim over de helft. Tijd voor een reflectiemoment: Hoe staat het met de vier transitielijnen van de Green Deal Duurzaam GWW? In deze vierdelige blogserie geeft ons team van duurzaamheidsadviseurs zijn blik op de transitielijnen. We richten ons op hoe de transitielijnen een plek hebben in projecten. Dit doen we vanuit onze brede praktijkervaring met de Aanpak Duurzaam GWW en het realiseren van duurzame doelen in projecten. In dit tweede deel lees je meer over de transitielijn “Van reactief naar Proactief”.
Hoe zat het ook alweer met die transitielijnen?In 2017 startte de Green Deal Duurzaam GWW 2.0 met als doel het borgen van duurzaamheid in de hele aanbestedingsprocedure én het ontwikkelen van een duurzame aanpak aan de hand van projecten en praktijkervaringen. Een transitie die nodig is om de ambitie - duurzaamheid is in 2020 een integraal onderdeel van alle spoor, grond-, water- en wegenbouwprojecten - te kunnen realiseren. In de Green Deal Duurzaam GWW 2.0 wordt deze veranderopgave door partijen via de volgende vier transitielijnen uitgewerkt:
De transitielijn “Van reactief naar proactief” voelt voor mij als dé kern van de opgave waar we voor staan. En het is er tegelijkertijd eentje die van ons vraagt om nog flinke stappen te zetten. Namelijk de omslag in denken en doen van een reactieve houding naar een proactieve houding bij alle projectteamleden. Een verandering die maakt dat het antwoord op de vraag “Welke duurzame ambitie en maatregelen kent het project?” niet meer is: “Oh ja, wel goede, daar moeten we nog iets mee”, maar: “Vele, die hebben we allang geïntegreerd. Wat we concreet doen is …”
Voor de bouw en infra wordt het nog een aardige opgave om deze verschuiving van reactief naar proactief te maken. Ik ervaar regelmatig dat we nog niet eens reactief zijn, maar reageren met weerstand. We zetten onze hakken in het zand en rechtvaardigen dit onder het mom van: “Het is niet haalbaar en te duur”, of “Er zijn al teveel ballen om in de lucht te houden; we kunnen het er niet bij hebben om ook nog eens proactief te sturen op het formuleren en realiseren van duurzame doelen”. Er is altijd wel iets, waardoor we onvoldoende in duurzaamheid investeren en we dus de gereedschapskist die de Aanpak Duurzaam GWW biedt, niet optimaal benutten.
Binnen een project is het projectteam verantwoordelijk voor het realiseren van een duurzaam resultaat. Een resultaat dat verder gaat dan slechts het benutten van eenvoudige meekoppelkansen. Alleen al het woord meekoppelkansen suggereert dat het iets is wat we er even bij doen. Dat het iets optioneels en vrijblijvends is. Een benadering waar we snel van af moeten als we daadwerkelijk tot een duurzaam resultaat in projecten willen komen!
Wanneer we de transitie naar proactief hebben doorgemaakt, stel ik me voor dat elk projectteam verantwoordelijkheid neemt voor het duurzame resultaat. Zij maken zelf bewuste keuzes en hechten waarde aan de uitkomst. Een duurzaam resultaat is belangrijk en het team kiest samen de wegen om het doel te bereiken. Duurzaamheid is daarmee volwaardig onderdeel van het project, iets wat altijd centraal staat. We maken geen ontwerp meer dat niet duurzaam is, maar houden altijd - als vanzelfsprekend - rekening met de CO2-footprint, vergroten met ons werk de biodiversiteit en dragen bij aan het welzijn en welbevinden van mensen.
De transitie van reactief naar proactief is er eentje die we nog niet hebben doorgemaakt. De uitdaging, en daarmee ook de oplossing, ligt bij onszelf. Het enige wat we hoeven doen is de verandering zijn die we in de wereld willen zien. En wanneer we dat toegeven, zijn we al een eind op weg. Als projectteamleden zijn we samen verantwoordelijk voor het realiseren van duurzame doelen. Het creëren van een wereld waar we allemaal naar verlangen, begint bij onszelf. Dat vraagt om leiderschap tonen in het goede doen. Zodat anderen niet vólgen maar evengoed gaan leiden, en zo samen laten zien dat we die verantwoordelijkheid prima kunnen dragen.
Wilt u ook aan de slag met duurzaamheid binnen uw projecten? Lees meer over ons Stappenplan aanpak Duurzaam GWW.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
