Hoge energieprijzen: vloek of zegen voor de Energietransitie?

29 maart 2022, Edwin Veldkamp

Eind vorig jaar domineerden de torenhoge energieprijzen het nieuws in ons land. Mensen met kortlopende energiecontracten en met flexibele tarieven zagen hun energierekening stijgen tot ongekende hoogte en de politiek zag zich genoodzaakt om in ieder geval de meest kwetsbare groep financieel tegemoet te komen. Iedereen die dacht dat daarmee de kous af was, kwam de afgelopen weken helaas bedrogen uit. De inval van Rusland in Oekraïne en de daarop volgende oorlog heeft de prijzen van allerlei grondstoffen, waaronder gas en olie, flink opgedreven. Dat merken we al aan de pomp, maar wat betekent dit nog meer voor ons?

Bewustwording

Laat ik vooropstellen dat de ’ellende’ die wij in ons land ondervinden van de hoge energieprijzen niet opweegt tegen de ellende die de Oekraïners van de oorlog ondervinden. En toch is het goed om ook te kijken welke gevolgen deze hoge prijzen voor ons heeft op de korte en lange termijn.

De roep om niet langer afhankelijk te willen zijn van het Russische gas is in ieder geval steeds luider geworden. Dit kan de Energietransitie in een stroomversnelling brengen doordat nationaal, maar ook in Europees verband, nog nadrukkelijker wordt ingezet op duurzame alternatieven. Volgens voorspellingen van experts kunnen we in Europa binnen 4 of 5 jaar van het Russische gas af, en mogelijk nog sneller als we bereid zijn om in te leveren op onze ’luxe’.

Ook bij particuliere woningeigenaren zien we dat de prijsstijging heeft geleid tot een groeiende bewustwording en drang om zelf stappen richting verduurzaming te nemen. En inmiddels hebben een groot aantal organisaties, waaronder TAUW, en experts een pleidooi opgesteld waarin zij oproepen tot een samenwerkingsprogramma om te komen tot snelle energiebesparing.

Versnelling

Het aantal mensen dat ook daadwerkelijk aan de slag gaat met isoleren, het vervangen van glas voor isolerend glas en het plaatsen van een warmtepomp stijgt snel. De markt kan de vraag naar hybride warmtepompen niet bijhouden. Maar lukt het iedereen om te versnellen?

Vloek of zegen

Nee, helaas niet. Simpelweg omdat lang niet iedereen de financiële middelen heeft om maatregelen voor verduurzaming te nemen. Een grote groep heeft moeite om het hoofd boven water te houden, en kan zich de uitgaven voor verduurzaming niet veroorloven en is er vaak door allerlei andere problemen niet mee bezig. Energiearmoede is een steeds groter probleem waar gemeenten mee aan de slag moeten. Vanuit TAUW ondersteunen wij diverse gemeenten met de aanpak van Energiearmoede door de beschikbare gelden strategisch uit te geven.

Dus alleen degenen die wel de middelen hebben, zetten nu sneller stappen. En dat brengt ons bij een ander punt. Als voornamelijk de mensen met voldoende financiële draagkracht versneld gaan verduurzamen, conflicteert dat dan niet met de ambities en doelstellingen uit de Transitievisies Warmte, zoals die in elke gemeente is vastgesteld? Zeker nu het een ‘ieder voor zich’ aanpak dreigt te worden en we voorbij gaan aan koppelkansen en gezamenlijke aanpakken. En dan hebben we het nog niet eens over de wijken waar de visie uitgaat van een warmtenet en mensen nu voor een individuele oplossing kiezen. Dit kan resulteren in een te lage deelname voor een rendabele businesscase. Hoe houd je als gemeente de regie?

Strategische keuzes maken is de sleutel

Om te voorkomen dat de hoge energieprijzen een vloek worden op de plannen van de gemeente en daarmee de voordelen van collectieve aanpakken en eventuele warmtenetten, is het belangrijk om vanuit de visie strategische keuzes te maken. Geef de bewoner handelingsperspectief door aan te geven of en in hoeverre het verstandig is om individuele stappen te zetten. De huidige Transitievisies Warmte bieden daar vaak nog te weinig handvaten voor, daarom helpen wij graag om tot een strategisch uitvoeringsprogramma te komen. Een programma dat helpt om weloverwogen de volgende stappen te zetten!

Whitepaper: het (Wijk)Uitvoeringsplan, de volgende stap in de Warmtetransitie

De afgelopen periode bent u als gemeente intensief bezig geweest met het proces om te komen tot een Transitievisie Warmte. De visie omschrijft op welke manier en volgens welke planning de gebouwde omgeving in de gemeente overgaat van fossiele brandstoffen op een vorm van duurzame energie. Met als belangrijkste doel het terugdringen van de CO2-uitstoot tot CO2-neutraal in 2050. Nu de visie is vastgesteld is het tijd voor de volgende stap in dit proces: het (Wijk)Uitvoeringsplan. Hoe maakt u dit samen met alle betrokkenen tot een succes? Lees er meer over in ons whitepaper! Vraag hem aan via onderstaande button.

Whitepaper aanvragen

 

Aan de slag met de volgende stap in de Warmtetransitie?

Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.