Jaar van de stilte: vertragen om te kunnen versnellen

24 maart 2021, Martin Doeswijk

Geinig, dat inzicht dat ik kreeg naar aanleiding van een Belgisch onderzoek. Namelijk dat het vele rumoer dat we met z’n allen maken ook onder onze voeten tot op grote diepte meetbaar is. Tijdens de lockdown merkten seismologen dat onze verplaatsingen in het verkeer, maar ook zware industriële activiteiten en bouwwerkzaamheden die als hoogfrequente trillingen in de ondergrond zichtbaar zijn, navenant afnamen. De verspreiding van het coronavirus kon zelfs op deze manier gemeten worden: de afname van het ‘gezoem’ - de antropogene seismische ruis in de ondergrond - was eerst zichtbaar in China, toen in Italië en daarna in de rest van de wereld. 

We veroorzaken dus nogal wat ruis met z’n allen, iets wat pas zichtbaar wordt als het er niet meer is.  Maar er is meer aan de hand met de bodem onder onze voeten waar we ons misschien niet altijd direct van bewust zijn. Namelijk de impact die wij hebben op de ondergrond waar we op leven, van eten of op bouwen. We doen alsof het een onuitputtelijke bron is, waar je mee kunt doen wat je wilt, zonder je zorgen te hoeven maken. Maar zonder gezonde bodem zijn we nergens. Die hebben we nodig voor het telen van onze gewassen en voor een leefbaar klimaat waarin we water kunnen vasthouden en hittestress willen voorkomen. 

Het zit in onze natuur om onze morele plichten uit te stellen of aan anderen over te laten. ‘Morgen weer een dag’ lijkt ons adagium. Hoogste tijd dus om hier verandering in te brengen. Te beginnen bij circulair grondstoffengebruik in de bouw, kringlooplandbouw en het verplichten van duurzame saneringstechnieken om bodem, grond- en afvalwater te reinigen. En te zorgen dat schadelijke stoffen, zoals het in deze krant veelvuldig aangehaalde PFAS, niet meer in ons milieu terechtkomen. De Europese Unie heeft ambitieuze doelen neergezet met de Green Deal en de United Nations met de Sustainable Development Goals. In het vakgebied waar ik in werkzaam ben, is de komst van een Europese bodemstrategie aanstaande.

Hoe? Door te vertragen en bewust na te denken over toekomstbestendige alternatieven. Om vervolgens weer te kunnen versnellen. Een jaar van stilte is veelgevraagd, maar laten we het inzicht van de seismologen gebruiken om bij elke ontwikkeling of elk project een moment van reflectie in te bouwen.  Om te kijken hoe het beter kan. Zo kunnen we werk maken van nieuwe innovaties en ontwikkelingen die écht bijdragen aan een toekomstbestendige leefbare en duurzame leefomgeving.

 

Dit artikel is reeds verschenen in Cobouw

 

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog?

Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.