Afgelopen jaren zien we dat ons land steeds vaker te maken heeft met weersextremen. Dit heeft niet alleen gevolgen voor mens en milieu, maar ook voor ondernemers en bedrijven. Wij zien dat de wet- en regelgeving hier steeds vaker op wordt toegespitst en dat bedrijven soms zelf geconfronteerd worden met de gevolgen van weersextremen. Ook merken wij dat de maatschappelijke druk voor het weerbaar maken tegen deze weersextremen steeds verder toeneemt en dat onze industriële klanten steeds vaker vragen hebben over thema’s als droogte en hitte. Vragen als; wat voor risico’s brengen deze weersextremen met zich mee? Of op welke wijze kan er invulling worden gegeven aan een klimaatbestendige industrie? Dit omdat het veiligheidsissues met zich kan meebrengen en een bedreiging kan vormen voor de bedrijfscontinuïteit. In deze blogreeks maken we deze mogelijke gevolgen inzichtelijk en worden er “handvaten” gegeven voor het realiseren van klimaatbestendige industrie.
In de 1e blog is naar voren gekomen dat de industrie voor een grote uitdaging staat als het gaat om klimaatverandering. De extreme weersituaties die het gevolg zijn van het veranderde klimaat brengen nieuwe risico’s met zich mee. In deze 3e blog ga ik dieper in op wat er als gevolg van een overstroming en wateroverlast bij de industrie tot problemen kan leiden.
Uit een recent onderzoek van TAUW kwam naar voren dat industriële bedrijven, waaronder Brzo-bedrijven graag geïnformeerd willen worden over de gevolgen van klimaat op de industrie, zodat zij hierop kunnen anticiperen. Risico’s bij de industrie die veroorzaakt worden door overstromingen en wateroverlast lijkt op het eerste gezicht misschien wat ver weg. Toch zijn er in het buitenland al een aantal actuele voorbeelden te vinden. Zo vond in China in 2021 een explosie plaats bij een aluminiumfabriek, nadat water de fabriek binnenstroomde als gevolg van een overstroming. En in 2017 kwamen organische peroxiden tot ontploffing bij een fabriek in het Amerikaanse Texas nadat de koeling was uitgevallen door hevige regenval. Nu kun je denken, in Nederland zijn we beschermt door de Deltawerken en onze dijken? Echter hebben de afgelopen jaren laten zien dat Europa en ook ons kleine Nederland te maken hebben met nieuwe uitdagingen als gevolg van overstromingen en wateroverlast.
De beelden van een ondergelopen Valkenburg zullen velen van ons zich nog wel herinneren. De overstromingen van Limburg in de zomer van 2021 liet zien dat ook Nederland kwetsbaar is voor de gevolgen van extreem weer. De verwachting is zelfs dat deze verschijnselen in de toekomst extremer zullen worden en vaker voorkomen. Door de zware regenval in Duitsland en België traden in Limburg de rivieren buiten hun oevers. De schade? Die werd geschat op ongeveer 1,8 miljard euro in Nederland. In totaal bedroeg de schade 38 miljard. Het is dan ook niet gek dat deze overstromingen in West-Europa op orkaan Ida na (60 miljard) de duurste natuurramp was van 2021. Maar we hebben niet alleen te maken met wateroverlast als gevolg van piekbuien. Vorig jaar verscheen een nieuw rapport met een harde conclusie: de zeespiegel voor onze kust stijgt sneller dan gedacht. Eerder werd aangenomen dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust minder snel steeg dan het wereldgemiddelde. Dit blijkt na een nieuwe studie niet het geval, en stijgt de zeespiegel evenveel als het wereldgemiddelde, 2,7 millimeter.
Door de stijging van de zeespiegel neemt de kans op een overstroming toe. Voor de industrie is het daarom belangrijk om in kaart brengen welke gevolgen relevant zijn en welke maatregelen genomen zouden kunnen worden. Dit vergt vaak maatwerk. Laten we eens kijken naar deze gevolgen die veroorzaakt kunnen worden bij een overstroming. Een eerste gevolg waar je misschien snel aan denkt is stroomuitval, zoals ook in 2017 in Texas het geval was. Een overstroming kan vaak lang duren, waardoor ook de noodaggregaten het kunnen begeven. Niet alleen de productie komt hiermee in gevaar, ook kunnen instrumentele beveiligingssystemen uitvallen, zoals een overvulbeveiliging. Als het gaat om noodaggregaten kun je de vraag stellen: ‘’Heeft mijn bedrijf wel voldoende diesel op voorraad voor het scenario overstroming?’’
Is er sprake van een hoge stroomsnelheid? Dan zouden voorwerpen die worden meegenomen door het water schade kunnen aanrichten aan leidingen en installaties op het bedrijfsterrein. Een leiding zou hierdoor kunnen scheuren waardoor een gevaarlijke stof in het water kan komen. Dit komt uiteindelijk in het milieu en de leefomgeving terecht, met bodemverontreiniging als gevolg. Dit geldt ook voor verpakte gevaarlijke stoffen die kunnen wegdrijven en openscheuren als deze op lage hoogte zijn opgeslagen.
Tijdens het onderzoek van TAUW werd een andere interessante bevinding aan het licht gebracht: Industriële bedrijven die zich in gebieden bevinden die normaal gesproken niet onder water komen te staan vanuit de zee of rivier, hebben wel te maken gehad met wateroverlast als gevolg van hevige regenval. Bij wateroverlast is het vervolgens de vraag wanneer men spreekt van een piekbui, hier is alleen geen eenduidig kader voor. Piekbuien zijn buien waarbij er in een relatief korte tijd extreem veel water valt, denk maar eens aan een zo’n zomerse bui waardoor de straten blank staan. Het KNMI verwacht dat de intensiteit van piekbuien zal toenemen en dat ze in de toekomst vaker voorkomen. Voor de industrie is het daarom ook belangrijk om na te gaan of er zwakke plekken zijn op het terrein waar water het bedrijfsproces kan verstoren.
Straten die blank staan kunnen namelijk de bereikbaarheid van het bedrijfsterrein beperken. In Nederland is dat niet ondenkbaar als we kijken naar Limburg. En wat te denken van het stil komen te liggen van de bedrijfscontinuïteit doordat er geen maatregelen zijn getroffen. Vrachtwagens kunnen bijvoorbeeld niet meer komen laden of lossen, waardoor de ‘’ just in time delivery’’ in gevaar komt. Overtollig water op het bedrijfsterrein kan bovendien afstromen naar het vuilwaterriool of een ander opvangsysteem. Hierdoor kan een gevaarlijke stof mogelijk niet meer worden opgevangen worden bij een incident. Een ander actueel voorbeeld is dat de afvoercapaciteit van dakgoten vaak nog gebaseerd is op oude neerslaggegevens. Het is de vraag of deze afvoercapaciteit een piekbui van vandaag de dag en de toekomst kan verwerken. Te veel water op een dak kan namelijk lekkage veroorzaken en eventueel kortsluiting.
In de laatste blog van deze blogreeks zal worden besproken hoe TAUW een invulling geeft aan een klimaatbestendige industrie en welke middelen TAUW heeft om de gevolgen van extreem weer in kaart te brengen. Zoals beschreven werd in de eerste blog zijn Brzo-bedrijven die onder de hogedrempelinrichting vallen verplicht om de overstromingsrisico’s in kaart te brengen. Met de huidige voorspellingen dat de kans op overstromingen toeneemt, is het extra van belang om deze risico’s goed te inventariseren.
Meer weten over dit onderwerp? Bezoek ons op de iTanks stand op 5.104 tijdens de Maintenance Next 18 t/m 20 april 2023 in Rotterdam Ahoy en ontdek hoe wij uw bedrijfslocatie klimaat- en toekomstbestendig kunnen maken.
Over deze blogreeks In deze blogreeks over 'weersextremen in de industrie' vertellen onze inhoudsdeskundigen meer over de risico's van extreme weersomstandigheden in de industrie. In deze reeks zijn ook verschenen:
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
