Plan-Do-Check-Act: de RI&E onder de loep

15 juli 2021, Raymond de Vries

De komende tijd zal de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vaker inspecties bij bedrijven gaan uitvoeren op bloostelling van gevaarlijke stoffen. Daarom is het belangrijk dat zij in het bezit zijn van een (actuele) risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en bijbehorend plan van aanpak. Hoe je dat aanpakt? Het Plan-Do-Check-Act proces is (niet alleen) hierbij een uitstekend hulpmiddel.

Plan maar eens een dagje met je gezin met jonge kinderen bij een Zweedse meubelgigant. Ik geef het je te doen. De resultaten die we - papa en mama - willen bereiken, zijn duidelijk: een zorgeloos dagje uit, een nieuw bed, en zonder hoofdpijn naar huis. Maar eenmaal aangekomen op de beddenafdeling loopt het toch anders dan gepland. Onze zoon van drie was minder onder de indruk van het warenhuis dan vooraf gehoopt en het rijden in een karretje was evenmin aan hem besteed. Met de nodige branie roept hij dat hij zelf wel kan lopen (áls hij niet aan het huilen is tenminste). Als ouder van een peuter moet je kunnen schakelen. Wat gaan we doen zodat hij alsnog lief is vandaag? De mogelijkheden zijn legio. De strenge vader, de leuke vader die het karretje met fantasie ombouwt tot een raceauto, of aansporen op goed gedrag. Welke maatregel je ook kiest, je bent continu aan het bijsturen om je vooraf gestelde resultaten alsnog te bereiken.

RI&E en plan van aanpak

Nu de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (I-SZW) in haar jaarplan 2021 heeft aangegeven meer te gaan inspecteren op blootstelling aan CMR stoffen (carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen) zullen bedrijven hier tijdig op in moeten spelen. I-SZW  zal daarbij extra aandacht hebben voor het onderdeel Arbozorg, waarbij klachten omtrent blootstelling worden onderzocht en de RI&E en bijbehorend plan van aanpak onder de loep worden genomen.

Wij als adviseurs zien dat bedrijven met regelmaat onbekend zijn met de risico’s van bepaalde gevaarlijke stoffen. Dit kan leiden (en leidt vaak) tot gezondheidsschade op de korte én langere termijn door onnodig hoge of langdurige blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Een vereiste vanuit de RI&E is dat een bedrijf haar beleid omtrent gevaarlijke stoffen zo inricht dat de risico’s met betrekking tot blootstelling voldoende beheerst zijn.
De oplossing hiervoor is niet veel anders dan zo’n een dagje met je jonge gezin naar een meubelwarenhuis: Plan-Do-Check-Act (PDCA).

PLAN: Maak een plan met de doelen die je wilt bereiken: werken met gevaarlijke stof X zonder dat het onze medewerkers gezondheidsschade oplevert. Zoek hierbij van tevoren uit welke maatregelen genomen moeten worden om onder de grenswaarden van blootstelling te blijven. Leidend hierin is de arbeidshygiënische strategie.

DO: De medewerkers voeren hun werkzaamheden uit, waarbij maatregelen worden genomen om blootstelling te voorkomen.

CHECK: Controleer of de resultaten overeenkomen met de vooraf gestelde doelen. Meten is weten, om maar in welbekende gezegden te spreken.

ACT: Neem maatregelen om de resultaten alsnog te bereiken of te verbeteren. Bijvoorbeeld het voeren van vervangingsbeleid: het wegnemen van de bron door een stof te vervangen door een andere. Hierna begint het proces weer bij PLAN.

Management of Change   

In de ACT fase zie we bij bedrijven dat het vaak fout zien gaat in de Management of Change procedure: de implementatie van een nieuw proces of introductie van een ‘nieuwe’ stof. Wanneer een stof vervangen wordt door een nieuwe,  wordt vaak vergeten dat de nieuw te gebruiken stof óók de PDCA-cyclus moet doorlopen voordat deze in gebruik genomen wordt. Met als gevolg een te hoge blootstelling aan de vervangende stof. De PDCA-cyclus is écht een continu proces; geen onderdeel dat je afvinkt, maar dat keer op keer terugkeert in het plan van aanpak.

De kwaliteitscirkel van Deming, zoals dit bovengenoemde proces heet, is dus een handig middel om kwaliteit te managen en problemen op te lossen (zou William Edwards Deming ook met zijn gezin een meubelzaak bezocht hebben voordat hij dit op papier zette? ;-) Deze kwaliteitscircel is, naast gevaarlijke stoffen, toepasbaar op alle verbeteringen die een organisatie kan doorvoeren. TAUW kan u hier uiteraard bij ondersteunen.

 

Wilt u meer informatie? 

Bekijk de webpagina 'Heeft u uw gevaarlijke stoffen in beeld?"

Lees meer

Heeft u een vraag over dit blogartikel?

Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.