Nicolette van der Zwaag
Hoe ga jij om met risico’s in een project? Werk je risicomijdend of accepteer je juist extra risico’s zodat er ruimte is voor innovatie? En als er ruimte is voor innovatie, is dat dan een middel om een projectdoelstelling te halen? Of draait alles om de innovatie zelf?
Het gedachtegoed van risicogestuurd werken leert ons de focus te leggen op risico’s die ertoe doen en daar waar ‘bewegingsvrijheid’ passend is die toe te laten. Er wordt vooraf bepaald voor welke risico’s we preventieve maatregelen nemen en voor welke mogelijk correctieve maatregelen.
Bij innovatieve projecten krijg je bewegingsvrijheid om te kunnen innoveren. Maar wat voor effect hebben innovaties op het introduceren en managen van risico’s? En waarom zouden we meer bewegingsvrijheid - en de daarbij behorende onzekerheid - willen toelaten? Ik interviewde mijn collega Willemien Bras, een ervaren risicomanager, over dit onderwerp.
Bij risicosessies analyseren we risico’s en bepalen we beheersmaatregelen. Idealiter vindt er periodiek een risicosessie plaats om te bekijken of de beheersmaatregelen zijn getroffen en of er nog nieuwe risico’s zijn gevonden. Een veel voorkomende beheersmaatregel is ‘het onderzoeken van een risico’. Maar dat we alles tot in detail onderzoeken betekent niet dat we controle hebben. Het risico blijft immers bestaan en er kan zelfs een nieuw risico ontstaan: schijnzekerheid.
Willemien geeft aan dat het daarom in bepaalde gevallen verstandig is om je niet alleen te richten op preventieve maatregelen (maatregelen om het risico te voorkomen), maar juist te kijken naar correctieve maatregelen (maatregelen om de gevolgen van risico’s te beperken). Bij preventieve maatregelen haal je namelijk een deel van de (innovatieve) oplossingsruimte weg door vooraf maatregelen toe te passen. Wel is het verstandig om bij correctieve maatregelen verschillende scenario’s uit te denken, zodat je toch goed voorbereid bent op risico’s.
Bij innovatieve projecten is er oplossingsruimte nodig. Eén van de vragen die Willemien bij dit type projecten stelt is of er gericht wordt op het projectdoel of op de innovatie. Een toprisico bij innovatieve projecten is het mislukken van de innovatie, waardoor de projectdoelstellingen niet gehaald worden.
Als bepaalde doelen behaald moeten worden terwijl ook innovaties onderdeel zijn van een project kan er toch niet altijd ruimte geboden worden aan de innovatie aangezien dit risico’s oplevert voor het behalen van andere doelen. Innovatie en zekerheid gaan niet altijd samen.
Ik wil je met deze blog aansporen kritisch te kijken naar jouw manier van risicomanagement: geef je wel genoeg ruimte voor innovaties, of probeer je alles te onderzoeken en stel je preventieve maatregelen op waardoor een mogelijke schijnzekerheid ontstaat? Mijn advies: omarm de onzekerheid, maak ruimte voor innovatie en richt je op goede correctieve maatregelen!
Leg uw vraag voor aan onze experts, wij adviseren graag.
