Succesvol naar een circulaire economie? Krijg grip op uw eigen ZZS

23 maart 2022, Jurgen Ooms

Afval hergebruiken kan alleen wanneer iedere organisatie zijn verantwoordelijkheid neemt op het gebied van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Door in beeld te brengen welke ZZS u gebruikt, te communiceren met ketenpartners en maatregelen te nemen, blijft u strenge wetgeving voor en reduceren we stap voor stap het aantal ZZS in de grondstofketen.

Minimalisatieverplichting

ZZS zijn de meest schadelijke stoffen voor mens en milieu, die door veel processen in onze leefomgeving terecht kunnen komen. De overheid wil ZZS door wet- en regelgeving zoveel mogelijk uit de leefomgeving weren, wat tot steeds striktere wetgeving en controle leidt. Dit verplicht bedrijven om zich maximaal in te spannen om ZZS binnen hun inrichtingen zoveel mogelijk te beperken en emissies te voorkomen (ZZS-minimalisatieverplichting).

Nederland streeft naar een volledig circulaire economie in 2050. Een economie waarin er praktisch geen restafval meer bestaat, maar een oneindige cyclus van afval dat als grondstof dient voor nieuwe processen en producten. In zo’n economie vormen Zeer Zorgwekkende Stoffen een groot struikelblok. ZZS, die schadelijk zijn voor mens en milieu, zitten in allerlei producten en blijven in een circulair systeem dus altijd in de grondstofketen aanwezig. Om dat te voorkomen streeft de overheid ernaar om ZZS volledig uit onze maatschappij te bannen. Dat klinkt begrijpelijk, maar is op de lange termijn niet wenselijk en lijkt met het huidige beleid niet haalbaar.

Onmisbare ZZS

In een eerdere blog legde Johan Blom namelijk al uit dat de ZZS nikkel en kobalt onmisbaar zijn voor onze gezondheid en industriële processen. Die lijst van onmisbare ZZS is nog veel langer. Zo zijn grondstoffen voor PTFE (TFE) ZZS, maar is PTFE cruciaal bij hartoperaties of schade aan de aorta. Zulke ZZS willen we graag behouden in plaats van uitbannen. Daarom is het belangrijk dat we beleid ontwikkelen waarmee we gezamenlijk zoveel mogelijk ZZS uitfaseren en vervangen, maar we onmisbare en onvervangbare ZZS zo veilig mogelijk blijven gebruiken. En dat kan. Zolang we verantwoordelijkheid nemen en samenwerken.

ZZS-loze keten

De belangrijkste stap daarvoor is dat iedere organisatie die met ZZS werkt in beeld brengt welke ZZS dat zijn, en waar mogelijk maatregelen neemt. Denk aan het vervangen van ZZS door minder schadelijke stoffen, of zelfs stoppen met de productie van bepaalde producten. Van de essentiële of onvervangbare ZZS in producten kun je als bedrijf melding maken in de ZZS database van het ECHA. Wanneer ieder bedrijf in de grondstofketen informatie deelt, ontstaat er een scherp beeld van de aanwezige ZZS, waar die te vinden zijn, en kunnen afvalverwerkers met gedegen kennis recyclen. Dat is een enorm verschil met de huidige situatie, waarbij afvalverwerkers vaak geen idee hebben waar de ZZS zich bevinden, maar wel verantwoordelijk zijn voor de verwijdering ervan.

Polystereneloop

Door deze manier van werken ontstaat een keten die mét elkaar werkt, en het probleem niet naar elkaar doorschuift. En waar het afval van de één de grondstof is voor de ander, is dit ook hard nodig. Maar hoe werkt zoiets? Een goed voorbeeld hiervan is de Polystereneloop van The PolyStyreneLoop Cooperative uit Terneuzen, die dit hele concept realiseerde. De recycling van polystereen (piepschuim) was namelijk problematisch vanwege het vrijkomen van ZZS door brandvertragende broomverbindingen. Producenten, toeleveranciers en verwerkers sloegen de handen ineen en ontwikkelden een fabriek waar polyestereen en de waardevolle ZZS bromine volledig en veilig worden hergebruikt. Een gesloten keten, met verantwoorde toepassing van ZZS.  Helaas is dit bedrijf onlangs failliet verklaard, maar er wordt naar mogelijkheden gezocht voor een doorstart.

Marktvoordeel

Circulaire ketens zijn noodzakelijk om aan de groeiende grondstofvraag te blijven voldoen. Door nu uw ZZS in beeld te brengen, ZZS-vrije alternatieven te ontwikkelen en samen met ketenpartners oplossingen te bedenken, anticipeert u op deze ontwikkeling. Bovendien zult u zich met ZZS-vrije producten of processen onderscheiden van concurrenten, minder emissiereducerende maatregelen hoeven treffen, voordeel hebben in vergunningstrajecten en het belangrijkste: uw medewerkers aan minder gezondheidsrisico’s blootstellen. Kortom: wanneer u als bedrijf nu grip krijgt op uw ZZS, dan heeft uw bedrijf de toekomst! 

Mocht u vragen hebben naar aanleiding van deze blog, neem dan gerust contact met mij op via: +31 65 31 66 74 8 of jurgen.ooms@tauw.com.

 

(Vervolg)masterclasses

Onlangs organiseerde TAUW een succesvolle online Masterclass Zeer Zorgwekkende Stoffen voor industriële bedrijven. Tijdens dit goed bezochte online event hebben onze experts (industriële) bedrijven bijgepraat over actuele ontwikkelingen op het gebied van ZZS. Lees meer hierover in dit nieuwsartikel.

Wilt u op de hoogte blijven van toekomstige (online) masterclasses en webinars, vul dan het onderstaande formulier in.

Op de hoogte blijven van toekomstige (online) masterclasses en webinars?

Vul het onderstaande formulier in.