We willen allemaal schoon (drink)water, schone lucht, gezonde bodems en dat afval gerecycled wordt. Steeds vaker gooien zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) helaas roet in het eten. Ze vervuilen de elementen water, lucht en bodem en stagneren relevante ontwikkelingen om gezond te kunnen leven. Het onderzoeken en toetsen van ZZS en potentiële ZZS, ofwel (p)ZZS, de risicobepaling van deze stoffen en het vinden van milieuvriendelijke oplossingen binnen de chemische industrie zijn complexe issues. Onze TAUW-specialisten kunnen daarbij echter een waardevolle rol spelen.
ZZS willen we uit onze leefomgeving weren, omdat ze schadelijk zijn voor mens en milieu. Een specifieke stoffengroep binnen ZZS zijn PFAS: een grote groep niet-afbreekbare stoffen die, vanwege de vet-, vuil- en stofafstotende eigenschappen, in veel producten wordt toegepast. Van PFAS is al duidelijk dat Europa ze in de ban wil doen, omdat ze giftig, kankerverwekkend en moeilijk afbreekbaar zijn. Het zijn juist deze persistente eigenschappen waarom ze zo nuttig zijn of waren in industriële processen of producten. ZZS en PFAS zitten dan ook, zonder dat wij dit exact weten of ons ervan bewust zijn, in allerlei toepassingen: van teflonlaagje rondom een pacemaker tot elektronica, brandbeschermingsmiddelen, jassen, kleppen in leidingen en industriële oplosmiddelen.
Sommige toepassingen zijn zo belangrijk en nuttig, dat het moeilijk is om de specifieke ZZS te vervangen. De discussie hierover is op dit moment gaande, waarbij het er natuurlijk vooral om gaat of echt kan worden voorkomen dat deze stoffen in ons milieu terechtkomen. Hier knelt de schoen: het ontbreekt aan inzicht en overzicht waar ZZS precies in voorkomen. Belangrijk is dus om dit helder te krijgen, zodat vervolgens bepaald kan worden hoe hiermee om te gaan.
ZZS zien wij steeds vaker terugkomen in:
In veel gevallen is het echter niet duidelijk of ZZS aanwezig zijn of niet, omdat de ZZS-lijst zich continu ontwikkelt en er steeds meer inzicht komt in in het verleden of heden toegepaste stoffen, die (p)ZZS zijn.
Veelal zijn voor deze (p)ZZS geen normen beschikbaar en moet door specialisten op basis van een risico-evaluatie worden bepaald of voor deze stof de grenswaarde wordt overschreden, waardoor het gebruik ervan een risico vormt. Bovendien zijn sommige ZZS moeilijk te meten of te analyseren. Onlangs is overigens uit jurisprudentie gebleken dat bedrijven niet kunnen worden gehandhaafd op (p)ZZS. Indien deze stoffen worden gebruikt en het bevoegd gezag vermoedt dat de toepassing ervan schadelijk is, dient een risico-inventarisatie uit te wijzen of dit echt het geval is.
De complexiteit van het voorkomen van (p)ZZS-onderzoek, de moeilijkheid van het onderzoek naar (p)ZZS, de toetsing van ZZS, en de hoge kosten gebonden aan het opruimen van ZZS vormen dan ook een nieuw hoofdpijndossier dat de problemen die wij nu kennen met stikstof wel eens te boven kan gaan.
Regulering om te voorkomen dat ZZS in ons milieu terechtkomen, vindt zowel plaats op internationaal niveau, in de vorm van het Verdrag van Stockholm, de Green Deal, het OSPAR-verdrag en REACH, als op landelijk niveau, middels de Kaderrichtlijn Water (KRW) en het Activiteitenbesluit.
De strategie voor duurzame chemische stoffen zoals beschreven in de Green Deal, heeft als doel het gebruik van gevaarlijke chemicaliën te verminderen en het milieu te beschermen. Om dit doel te bereiken, zijn verschillende acties nodig, waaronder het bevorderen van een veilige en duurzame chemischestoffenindustrie. Dit kan door het stimuleren van innovatie in de chemische industrie, het verbeteren van de regelgeving en het ondersteunen van onderzoek naar alternatieve chemicaliën. De doelstelling is derhalve meerledig:
Doel van de bronaanpak is voorkomen dat ZZS en de stoffen waarvan wij nog niet weten dat ze ZZS zijn, de (p)-ZZS, in ons milieu komen. Vaak wordt gedacht aan het vervangen van de stof die wordt gebruikt. Maar heeft de alternatieve stof dan niet dezelfde of soortgelijke voor het milieu negatieve eigenschappen? Hoe bepaal je of deze stof wel veilig en duurzaam is? Om hierin duidelijkheid te kunnen scheppen, is stoffenkennis nodig en een team van multidisciplinaire specialisten met verstand van zaken en een gedegen plan van aanpak. Kortom, de experts van TAUW kunnen u hierbij helpen.
Geïnteresseerd? Klik op de onderstaande button voor meer informatie.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
