Een typisch Hollandse ‘natte’ zomer en wij zijn onze zorgen over het tekort aan ‘schoon’ water snel vergeten. Het onbeperkt gebruik van ‘schoon’ water is echter niet zo vanzelfsprekend meer als vroeger. Niet alleen de kwantiteit maar ook de kwaliteit van ons water staat onder druk. En dan is er nog een extra hoosbui op komst: De Omgevingswet. In deze nieuwe Omgevingswet, die vanaf 1 januari 2024 ingaat, wordt er bij een vergunningsaanvraag direct aan de eisen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) getoetst. En het verlenen van een vergunning mag er niet toe leiden dat de doelen van het oppervlaktewaterlichaam of grondwaterlichaam niet worden bereikt. Uit een recent adviesrapport blijkt dat de vergunningverlening in de bouw- en infrasector in de knel komt als gevolg hiervan.
Voldoende water van goede kwaliteit is essentieel voor gezondheid, natuur, drinkwatervoorziening, industrie en landbouw. De KRW schrijft voor dat alle wateren in Europa uiterlijk in 2027 aan de normen moeten voldoen. Nederland voldoet hier bij lange na niet aan. De gevolgen van het niet behalen van deze norm zijn ernstig, waaronder een mogelijk verbod op activiteiten in Nederland, zoals gebruik van oppervlakte- en grondwater voor landbouw en industrie. Vooral voedselproducenten zijn de dupe, omdat deze industrie veel water verbruikt. Bedrijven die meer dan 100.000 m3 water per jaar verbruiken, moeten meer dan 20% bezuinigen.
Ik voorzie dat, net als bij de stikstofcrisis, het bestaande ‘systeem’ vastloopt. Inname van proceswater vanuit waterlichamen of onttrekkingen is niet meer (of beperkt) mogelijk. Ook het fall back scenario om over te schakelen op drinkwater is geen optie meer. Verder komt het lozen op oppervlaktewater onder druk te staan om aan de normen van de KRW te voldoen. Het is nu al duidelijk dat bij veel huidige lozingen, zoals effluent van fabrieken en rioolwaterzuiveringsinstallaties, niet aan de normen van de KRW wordt voldaan.
De watercrisis in Nederland is een ernstige situatie die dringend aandacht en actie vereist. Het rapport 'Watercrisis in Nederland: Wat moet er gebeuren om de KRW-doelen te bereiken?’ (RLI, mei 2023) benadrukt de noodzaak van betere beleidsinstrumenten, effectievere monitoring en sterkere wettelijke kaders. Het is dus essentieel dat we deze uitdagingen aanpakken. Industrie en waterschappen doen er goed aan hun watergebruik te analyseren en acties te ondernemen om hun strategische (grond)watervoorraden, alsmede lozingen, veilig te stellen en zo de continuïteit van hun bedrijfsvoering te waarborgen. Dit binnen de normen en de KRW-doelen. De Strategische Water Assistant* kan hierbij als hulpmiddel dienen.
Laten we samenwerken om ons water te beschermen en een duurzame toekomst voor Nederland te creëren. Wij zijn er in ieder geval klaar voor!
Henry Raben, Algemeen directeur TAUW Nederland
*TAUW biedt een tool, de Strategische Water Assistent, die bedrijven helpt bij het analyseren van hun watergebruik en het nemen van acties om hun watervoorraden veilig te stellen. Door de aanbevelingen van deze tool op te volgen, kunnen bedrijven hun strategische (grond)watervoorraden veiligstellen en de continuïteit van hun bedrijfsvoering waarborgen.
(Dit artikel is reeds gepubliceerd in Cobouw)
Henry Raben is sinds 1 april 2023 directeur TAUW Nederland. Hij heeft ruim 30 jaar ervaring in zowel de publieke als de private markt in verschillende functies en geeft in de columns zijn visie op de ontwikkelingen in de markt.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
