Vergunningaanvragen moeten weer op gang komen en natuurgebieden worden versterkt
Het kabinet heeft op 9 december 2020 een akkoord bereikt met oppositiepartijen SP, 50PLUS en SGP over de stikstofwet. Dit betekent dat er ongeveer 1,5 jaar na het begin van de stikstofcrisis uitzicht is op een oplossing. Wat houdt deze nieuwe stikstofwet in? En hoe kunnen onze klantgroepen (zowel overheden als bedrijven) de stikstofwet aangrijpen om projecten en ontwikkelingen mogelijk te maken?
Mei 2019 verklaarde de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van het kabinet ongeldig. Stikstof kan in de vorm van nitraat via de bodem als schadelijke variant in het drinkwater terechtkomen. Ook kan stikstof afkomstig van verkeer en industrie tot longklachten leiden. De stikstofuitstoot mag nabij natuurgebieden in geen geval toenemen.
In het PAS was voorheen geregeld dat voor de aanleg van wegen, voor de veehouderij of voor andere projecten een vergunning kon worden verkregen als voor specifieke projecten was opgenomen dat men de uitstoot van stikstof later zou compenseren. Dit ging de Raad van State tegen door het PAS ongeldig te verklaren. Hierdoor stokten in heel het land projecten in onder andere de bouw, de veehouderij en de aanleg van infrastructuur in de vergunningsfase, omdat er stikstof bij de uitvoering zou vrijkomen of omdat niet duidelijk was om hoeveel stikstof dit zou gaan.
In november 2019 werd besloten om de maximumsnelheid op snelwegen overdag terug te schroeven naar 100 km/u. Dit was een eerste noodoplossing om het slot op de vergunningaanvraag los te wrikken. Nu lijkt het dat er met het wetsvoorstel voor de stikstofwet een plan is om uitstoot te laten afnemen en stikstofgevoelige natuurgebieden robuuster te maken.
In de wet is onder meer opgenomen dat de hoeveelheid stikstof gereduceerd moet zijn met 50% in 2035. Ook is een tussendoel opgenomen voor 2025 om zeker te zijn dat er tempo wordt gemaakt. Een jaarlijkse peiling van de tussenstand moet daar ook bij helpen. De nieuwe wet blijft echter een kaderwet. Dat betekent dat er doelen in de wet zijn opgenomen, maar er is niet voorgeschreven hoe die doelen behaald moeten worden.
Het algehele doel van de wet is wel duidelijk: dat komt neer op het verbeteren van de natuur en het op gang krijgen van vergunningaanvragen voor projecten. Hier zijn al met al miljarden voor nodig. Boeren moeten begeleid worden om te kunnen stoppen of over te schakelen naar een meer duurzame vorm van landbouw. Daarnaast moeten natuurgebieden worden versterkt.
Met name landbouwbedrijven, industrieën en de luchtvaart hebben een directe link met de nieuwe stikstofwet. Meer indirect heeft het ook consequenties voor woningbouwcoöperaties, ontwikkelaars, bouwbedrijven, gemeenten, provincies en overheden. De nieuwe wet is tweeledig: zo moet de stikstofuitstoot worden verminderd en dient de overbelaste natuur te worden hersteld. Uiteindelijk moeten veel vastgelopen bouwprojecten weer kunnen worden hervat.
Onder de nieuwe wet komt geld beschikbaar voor landbouwbedrijven voor het toepassen van nieuwe technieken in de stallen. Daarnaast stelt de minister budget beschikbaar voor provincies om bedrijven met een hoge uitstoot nabij Natura 2000 gebieden uit te kopen. Ook komen er subsidies voor de industrie om technische maatregelen toe te passen die de uitstoot verminderd. Tot slot zal er op luchthavens elektrisch getaxied gaan worden.
Deze maatregelen moeten enerzijds zorgen voor minder ‘stikstofdruk’ en anderzijds meer mogelijkheden bieden voor stilgevallen projecten. Het betreffen vooral technische aanpassing binnen bepaalde sectoren. Provincies krijgen daarnaast een bepaalde verantwoordelijkheid voor het creëren van stikstofruimte nabij Natura 2000 gebieden.
Landbouwbedrijven en industrieën kunnen de nieuwe wet aangrijpen om de bedrijfsvoering te moderniseren. Door onderzoek te doen naar nieuwe technieken kunnen de consequenties voor de stikstofuitstoot en de bedrijfsvoering worden bepaald.
Woningbouwcoöperaties, ontwikkelaars, bouwbedrijven, gemeenten en overheden kunnen mogelijkheden voor het hervatten van projecten onderzoeken. Voor lopende projecten is het van belang deze zo duurzaam mogelijk uit te voeren om knelpunten in de toekomst te voorkomen.
TAUW is goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van stikstof en biedt bedrijven en overheden ondersteuning en advies op maat.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
