Burgerinitiatieven sleutel tot succes in de warmtetransitie

Gemeenten staan voor de complexe opgave om uiterlijk eind 2021 een Transitievisie Warmte vast te stellen. Nieuwe ontwikkelingen in techniek en kennis zorgen voor de eerste stappen richting deze doelstelling van de Rijksoverheid. Maar de echte uitdaging van deze energietransitie ligt in het participatieproces met bewoners. Daarbij zullen gemeenten op weerstand stuiten omdat het bewoners persoonlijk raakt. Met de juiste advisering en begeleiding kunnen we deze weerstand verminderen en de energietransitie op een comfortabele manier samen doorlopen.

03 november 2020

Om de doelstelling uit het Klimaatakkoord van Parijs (49% CO2-reductie in 2030) te bereiken, is in ons Klimaatakkoord bepaald dat alle gebouwen in 2050 door duurzame warmtebronnen verwarmd moeten worden. Om dit te bereiken heeft elke gemeente de taak om een Transitievisie Warmte (TVW) en Wijkuitvoeringsplannen (WUP) op te stellen. Gemeenten hebben de regie in deze opgave, waar veel verschillende stakeholders bij betrokken zijn.


Relatief nieuw fenomeen

Het bewonersinitiatief is relatief nieuw in dit speelveld, maar van cruciaal belang om draagvlak voor onze toekomstige energievoorziening te creëren. Juist omdat deze initiatieven relatief nieuw zijn, vragen gemeenten zich af wat ze hiervan mogen verwachten en wat er nodig is om deze initiatieven tot een succes te maken.  

Webinar ‘Succesvolle bewonersinitiatieven in de energietransitie’
Tijdens het webinar ‘Succesvolle bewonersinitiatieven in de energietransitie’ - dat Tauw begin oktober samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken, Platform31 en de Universiteit Twente organiseerde - hebben we gemeenten en andere betrokkenen meegenomen in dit nieuwe fenomeen. Een belangrijke les die uit het panelgesprek met de experts en ervaringsdeskundigen naar voren kwam is dat overheden die de energietransitie graag een handje willen helpen, er niet op hoeven te rekenen dat ze lokale bewonersinitiatieven kunnen afdwingen.

Webinar terugkijken

 

Rol van gemeenten

Voor gemeenten ligt de rol vooral in het zoeken naar de juiste verbinding met de bewoners. Hoe? De belangrijkste aandachtspunten uit dit proces hebben we hieronder kort samengevat:

  • Onderzoek waar vraag naar is in de wijk, begin bij de initiatiefrijke bewoners
  • Sluit aan bij bestaande sociale netwerken in de wijk
  • Reageer positief op initiatieven, maar laat de regie bij het initiatief
  • Initiatieven vragen om ondersteuning op lokaal niveau om de schaduwbelangen van de wijk op te vangen
  • Stel gezamenlijk een samenwerkingsplan op met een duidelijke afbakening
  • Check op welke schaal het initiatief kan opereren en welke rol zij kan opnemen in relatie tot de gemeente
  • Bepaal voor zover mogelijk hoe groot het draagvlak gaat worden
  • Bepaal welke verbindingen in de wijk aanwezig zijn om zo te kunnen leren van ervaringen uit andere projecten en initiatieven
  • Denk na over hoe initiatieven op een alternatieve manier beloond kunnen worden voor hun werk. Waar zouden zij content mee zijn?

De manier waarop u bewoners in dit proces kunt meenemen, is een complexe opgave waar wij u graag bij helpen.  
 

Wat wij voor u kunnen betekenen

TAUW kan u ondersteunen in het proces om tot een succesvolle warmtetransitie in uw gemeente te komen. Inmiddels hebben wij hier al veel ervaring mee opgedaan, onder andere binnen de projecten Wijk Energie Platform Benoordenhout en het WG terrein Amsterdam Fossielvrij.

Meer weten over de warmtetransitie?

Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.