Inventarisatie veiligheid museumgemalen

Opdrachtomschrijving

De Nederlandse Gemalen Stichting (NGS) stelt zich ten doel om historische gemalen te behouden en om kennis en ervaring rondom de specifieke bedrijfsvoering hiervan te borgen. De meeste museumgemalen zijn nog in bedrijf en worden gerund door vrijwilligers. Het betreft voornamelijk stoom- en dieselgemalen. De veiligheid van de vrijwilligers en bezoekers moet daarbij geborgd zijn. Om die reden is een inventarisatie uitgevoerd bij gemaal Mastenbroek, een stoomgemaal daterend uit 1855, en bij dieselgemaal De Antagonist, daterend uit 1930 (oorspronkelijk stoomgemaal uit 1882).

Door TAUW is specifiek gekeken naar de volgende aspecten:

• Arbeidsomstandighedenbeleid
• Algemene voorzieningen
• Opslag
• Werken op hoogte
• Werken in besloten ruimtes
• Verlichting
• Fysieke belasting
• Machineveiligheid
• Gevaarlijke stoffen
• Richtlijn drukapparatuur
• Brandveiligheid
• Bedrijfshulpverlening (BHV)

We hebben de inventarisatie uitgevoerd aan de hand van een vragenlijst van de IMA (Inspectiemethode Arbeidsomstandigheden).

Samenwerking tijdens het project

Bij het project waren de volgende partijen betrokken:

• Nederlandse Gemalen Stichting (opdrachtgever)
• Aangesloten gemaalstichtingen voor dit project:
  • Stichting Oude Stoomgemaal (gemaal Mastenbroek)
  • Stichting Behoud Oude Motorgemalen (gemaal De Antagonist)

 
Tijdens de inspectie van beide gemalen werd een rondleiding gegeven door een vrijwilliger van het betreffende gemaal, waarbij ook een adviseur van de Nederlandse Gemalen Stichting aanwezig was. Ook is door de vrijwilligers van de Antagonist de dieselmotor in bedrijf gesteld zodat de praktijksituatie zo goed mogelijk inzichtelijk is gemaakt. De adviseurs van TAUW hebben tijdens de rondleiding vragen gesteld over het onderhoud en de bedrijfsvoering van de gemalen en er is met de vrijwilligers overlegd over de wijze waarop de werkzaamheden op de gemalen worden uitgevoerd. Doel hiervan was om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de bedrijfsvoering en de veiligheidssituatie die daarmee samenhangt.

Resultaat van het project

Voor de betreffende stichtingen heeft het onderzoek geleid tot de volgende inzichten:

• Hoe kunnen de vrijwilligers hun werk veilig uitvoeren?
• Hoe kan men bezoekers veilig rondleiden in een (werkend) gemaal?

Voor TAUW heeft het onderzoek geleid tot inzicht in:

• Hoe dienen we om te gaan met regelgeving in kleinere technische omgevingen?
• Hoe dienen we om te gaan met regelgeving in een museale omgeving?

Zowel de voorzitter van gemaal De Antagonist als de NGS hebben TAUW gecomplimenteerd met de resultaten van dit onderzoek.

<foto 1: Stoommachine gemaal Mastenbroek; foto 2: Dieselmotor gemaal De Antagonist>