Monitoring biodiversiteit en waterkwaliteit stadswateren beheergebied HDSR

Projectgegevens:

Periode: 2015 - heden

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en 14 gemeenten

Betrokken Tauw adviseurs:

  • Michiel Wilhelm
  • Melanie Boonstra
  • Pim de Kwaadsteniet

Opdrachtomschrijving

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) heeft haar water- en klimaatkrachten met de provincie Utrecht en de inliggende gemeentes gebundeld in het regionale samenwerkingsverband Netwerk Water & Klimaat (voorheen WINNET).

In 2015 heeft het Netwerk Water & Klimaat TAUW opdracht gegeven om de ecologische kwaliteit van de wateren en oevers van 360 stadswateren in kaart te brengen. Hiervoor is een door STOWA bedachte beoordelingsmethode gebruikt, maar ook een door TAUW ontwikkelde eenvoudiger systematiek die inzicht geeft in de eventuele knelpunten (onder andere doorzicht, zwerfvuil, kroosbedekking en plantengroei). Een verbeterde versie van deze systematiek wordt in de zomer van 2021 toegepast als de stadswateren opnieuw bezocht worden om de ontwikkeling van waterkwaliteit en biodiversiteit in beeld te brengen.

De werkzaamheden die TAUW heeft uitgevoerd, zijn:

  • Veldbezoeken met waterplantenopnames op alle locaties om de huidige waterkwaliteit en biodiversiteit van de waterlopen en hun oevers vast te stellen (de Ecoscan)
  • Genereren van een factsheet per stadswater over de huidige toestand, knelpunten en de potentie
  • Per gemeente een overzicht van de ecologische eindbeelden van alle stadswateren (Laag, Zichtbaar, Levendig of Natuurlijk)
  • Organiseren van themabijeenkomsten stedelijk water en werksessies met een aantal van de deelnemende gemeentes
  • Presentatie van de resultaten in een online viewer op de website van de opdrachtgever

 

Als vervolg op de opdracht in 2018 zijn watersysteemanalyses op stadsdeel niveau gedaan en zijn maatregelen geadviseerd om het streefbeeld Zichtbaar in alle Utrechtse wateren te bereiken.

 

Samenwerking tijdens het project

TAUW heeft de afgelopen 7 jaar nauw samengewerkt met HDSR en de 14 gemeenten om de kwaliteit van de stadswateren in beeld te brengen, de onderzoeksmethodiek door te ontwikkelen en passende maatregelen te formuleren. We hebben samen met gemeenten en het waterschap veldbezoeken in Utrecht uitgevoerd om oplossingen voor probleemwateren te formuleren. De doorontwikkeling van de methode heeft plaatsgevonden in een reeks werksessies met het waterschap en enkele gemeenten.
Doordat we als TAUW gebruikmaken van de kennis van gebiedsbeheerders van gemeenten en het waterschap en daarnaast zelf ecologen inzetten die de wateren ook echt kennen, zijn de adviezen waardevol door hun maatwerk. Het waterschap stond open voor vernieuwingen (zoals het gebruik van de viewer en de meethark) en koppelde een citizen science meetprogramma aan de door TAUW uitgevoerde Ecoscans.

 

Resultaat

Stadswateren leven letterlijk en figuurlijk in het Netwerk Water & Klimaat. De nauwe samenwerking heeft het volgende opgeleverd:

  • Er is per kern een overzicht van de kwaliteit van stadswateren in een voor iedere inwoner toegankelijke online rapportage.
  • Er is inzicht in de ontwikkeling van de wateren over de periode 2015 - 2021
  • De belangrijkste probleemwateren maar ook de waterparels zijn in beeld
  • Er is een verdiepende analyse van de laag scorende wateren in de gemeente Utrecht
  • De doelen voor overige wateren (KRW) in Utrecht zijn vastgesteld
  • De onderzoeksmethode is doorontwikkeld gericht op een meer genuanceerde beoordeling en met meer oog voor biodiversiteit

 

 

“TAUW is een meedenkende partij die niet alleen op de letter van de uitvraag zit maar zeker meedenkt over het doel. Hierdoor kijken ze breder dan alleen de losse opnames en ook breder dan alleen ecologie en wordt er rekening gehouden met leefbaarheid, klimaatverandering en recreatie. Doordat ze de scans al voor de derde maal uitvoeren is ook duidelijk dat ze het gebied goed kennen en noteren ze opvallende veranderingen. Met korte heldere lijntjes is de communicatie met TAUW prettig en efficiënt.” 

Sita Vulto, projectleider bij Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

 

Hoe kunnen wij u helpen?

Leg uw vraagstuk voor aan onze adviseurs, wij helpen graag.