Edwin Veldkamp
Nu kan ik mij goed voorstellen dat er bij u niet meteen een lichtje gaat branden bij het lezen van deze titel. Tot voor kort had ik ook nog nooit van de Blauwe Diamant of de Rode Loper gehoord.
En toch zijn beide locaties wereldberoemd, in ieder geval in de eigen stad. Beide liggen in een hoofdstad, de één in Amsterdam en de ander in Leeuwarden, de culturele hoofdstad van Europa 2018. Maar er zijn meer overeenkomsten tussen de Rode Loper en de Blauwe Diamant. Beide vormen een entree tot de stad, beide entrees hebben een lange historie, en beide dragen bij aan de beleving in de stad.
In tegenstelling tot de Rode Loper is de Blauwe Diamant echter geen verharde entree, maar een gracht door het historische centrum van Leeuwarden. Om de gracht te kunnen kruisen, zijn er in het verleden verschillende bruggen en ‘pijpen’ aangelegd die de Nieuwestad verbinden met de oude stad. Bruggen en ‘pijpen’ die verlicht worden met blauw licht, vandaar de naam ‘Blauwe Diamant’.
Begin februari is de Light Challenge 2018 van start gegaan. Het thema is Feel the Night; beleef de duisternis. Een studententeam is in het kader van de @Lichtchallenge aan de slag gegaan met de Blauwe Diamant. Hun doel is om de beleving van de gebruikers van de overgang van licht naar donker te vergroten.
En dan begeven we ons op meteen op een heerlijk spanningsveld. De overgang van in de stad, naar buiten de stad, de overgang van licht naar donker. Licht en donker kunnen allerlei associaties bij je oproepen, en beide doen iets met je beleving. Feel the Night!
In dit geval een mooie uitdaging voor de studenten van het Friesland College, maar niet zelden ook een grote uitdaging voor de betreffende steden zelf. Want op welke wijze ga je om met de entree van jouw stad (of dorp)?
De entree tot een stad moet het visitekaartje zijn, de eerste indruk is namelijk nogal bepalend voor het beeld dat bezoekers van een stad krijgen. Nog regelmatig zie ik helaas dat het visitekaartje een reclamebord wordt, en niet zomaar een reclamebord, maar eentje met van die schreeuwende reclame! Alsof ontwerpers al hun ideeën op die paar vierkante meter hebben losgelaten. En daarmee wordt de plank twee keer misgeslagen. In de eerste plaats omdat het beeld dat gecreëerd wordt niet overeenkomt met de rest van de stad, en de stad daardoor zomaar tegen kan vallen. En in de tweede plaats omdat de entree ook meteen de uitgang is, de uitgang naar alles buiten de stad.
En dat laatste is iets dat niet moet worden vergeten. Ik wil dan ook oproepen om bij de entrees niet alleen vooruit, maar vooral ook achterom te kijken. Wat is het effect van je ontwerp op de omgeving? Hoe vaak wordt verlichting die dient om de mensen de stad in te lokken ook niet een ergernis voor de omgeving? Die invloed wordt vaak onderschat.
Nog steeds zijn er beheerders en adviseurs die inzetten op het verwijderen van een enkele mast in het buitengebied, omdat deze zo’n grote invloed zou hebben op het beleven van de duisternis. Maar is het effect van onze steden, en de entrees van onze steden, niet veel groter dan die enkele mast langs dat landweggetje? Die mast die als een herkenningspunt functioneert en vaak als zeer waardevol wordt ervaren door de mensen ‘van buiten’?
Of het nu gaat om de Rode Loper in Amsterdam, de Blauwe Diamant in Leeuwarden of de Hoofdstraat in Lutjebroek, wees je bewust. Wees je bewust van het effect van de ontwerpkeuzes die je maakt. Niet alleen het effect op de beleving van mensen, maar ook het effect op de omgeving.
Een omgeving dichtbij, maar ook verder weg. Wat is bijvoorbeeld de bijdrage van jouw lichtontwerp op de sky glow boven Amsterdam, Leeuwarden of onze Waddenzee? Fijne dag, Feel the Night!
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
