Als overheid staat u voor de complexe opgave om circulair te gaan werken. Het streven is om het gebruik van primaire grondstoffen met 50% te reduceren voor 2030. Welke stappen dient u hiervoor te ondernemen? Hoever reikt uw invloed op grondstofstromen? En hoe koopt u circulair in? De experts van TAUW bieden inzicht in de huidige situatie, geven ondersteunend beleidsadvies én kunnen u begeleiden tijdens de uitvoering van projecten of het inkoopproces.
Als provincie, gemeente of waterschap hebt u zich gecommitteerd aan de circulaire doelstellingen van de Rijksoverheid. Vanzelfsprekend, maar het behalen van deze doelen is niet zo evident als bij bijvoorbeeld de energietransitie. De energiesector heeft inmiddels technische en betaalbare oplossingen. Bovendien is er een duidelijk economisch model: elk ongebruikt kilowattuur elektriciteit of elke bespaarde kubieke meter gas is meteen winst. Bij circulaire economie ligt dit veel complexer, want u hebt niet alleen met elektriciteit, benzine, diesel, aardgas of steenkool te maken, maar met tal van materialen. Daarnaast is niet voor elke circulaire wens al een technische oplossing of een oplossing met draagvlak. Tot slot ontbreekt een koppeling tussen de actie en de ‘beloning’ die je daarvoor krijgt. Dat maakt de transitie naar een circulaire economie lastiger, maar zeker niet onmogelijk.
De circulaire transitie bevindt zich in de beginfase en zal voor veel overheden een voortschrijdend proces zijn, met vragen als:
Als adviseur van de Rijksoverheid en Rijkswaterstaat is TAUW nauw betrokken bij de circulaire transitie. Zo onderzoeken en analyseren we diverse circulaire vraagstukken, we denken mee over beleidsvorming, we voeren verkenningen uit en we geven advies over toekomstige wetgeving. Bovendien adviseren we tijdens de planning, ontwerpfase en uitvoering van diverse projecten van Rijkswaterstaat. Ook als provincie, gemeente of waterschap is kennis essentieel om goed beleid te kunnen maken en een Plan-Do-Act-Check-cyclus op te stellen voor een circulaire werkwijze.
Onze gegevensverzameling en analyse bijvoorbeeld biedt u onder andere meer inzicht in grondstofstromen, product-/materiaallevenscycli en milieu-impact. Zo weet u precies hoe u presteert op diverse onderdelen en waar veranderingen de meeste impact hebben. Voor het continu monitoren van uw milieucijfers ontwerpen we een dashboard, waarin alle gegevens worden bijgehouden, zodat u tijdig kunt bijsturen.
Neem contact op met één van onze adviseurs.
Jurgen Ooms
Hoewel u als overheid niet zelf produceert, hebt u wel degelijk invloed op grondstofstromen en productieprocessen. Deels door wetgeving, maar ook als inkopende partij kunt u industrieën en bedrijven sturen naar een circulaire werkwijze. De aanschaf van bijvoorbeeld nieuwe computerelektronica voor een overheidsinstantie heeft een immense voetafdruk. Kiest u bij inkoop voor remanufactured exemplaren of leasing, waarbij de leverancier onderdelen van apparatuur bijvoorbeeld repareert, een upgrade geeft of hergebruikt, dan is de impact op het milieu heel wat kleiner. Ook bij omvangrijke projecten als de aanleg van wegen, bruggen of waterzuiveringsinstallaties kunt u als opdrachtgever invloed uitoefenen door uw specificaties in de aanbesteding. De specialisten van TAUW ondersteunen u daar graag bij. Zo hebben wij bij een meerjarenprogramma geluidssanering geadviseerd. Op een aantal plekken waar mensen veel last van geluid van snelwegen en spoor ondervonden moesten geluidsschermen geplaatst worden. Wij onderzochten de milieu-impact van de productie en bouw van de geluidschermen en de opties om bestaande schermen her te gebruiken op andere plekken of voor andere doeleinden. Aannemers met een geluidscherm met een lage milieu-impact krijgen zo een fictieve korting op de aanbiedingsprijs, waardoor zij goedkoper kunnen aanbieden dan partijen die niet of nauwelijks milieubeschermende maatregelen toepassen. Dit leidt tot een milieuvriendelijke oplossing.
Ook op het gebied van afvalinzameling en restmaterialen hebt u als overheid invloed op het circulaire proces. Door het toekennen van vergunningen, wetgeving en handhaving, maar u kunt ook aan veel restmaterialen opnieuw waarde (laten) toekennen door inventarisatie van zaken als:
Welke vraag u ook hebt, wij ondersteunen u graag bij alle vraagstukken op het gebied van circulaire economie, van beleidsadvies tot aan de pragmatische uitvoering.
Welke grondstoffen stromen er door uw gemeente, provincie of bedrijf? Als u de materiaalstromen in uw gebied in kaart brengt, brengt dat concrete inzichten in hoe u kunt verduurzamen. Een Material Flow Analysis (MFA) is een wetenschappelijk erkende methodiek om dit uit te voeren. In het Nederlands wordt de MFA ook wel stofstroomanalyse genoemd.
Wanneer u wilt vergelijken welk materiaal de minste impact heeft op het milieu is een MKI-berekening handig. Denk bijvoorbeeld aan de materiaalkeuze voor een brug of een weg. De MKI-berekening maakt de milieu-impact van een product of ontwerp concreet en vergelijkbaar. Alle effecten worden uitgedrukt in een monetaire eenheid en zijn daardoor op te tellen tot één waarde, uitgedrukt in Euro’s.
Met een levenscyclusanalyse (ook wel LCA genoemd) berekenen onze adviseurs de milieu effecten van uw product(en), dienst of organisatie, over de gehele (product)keten. Zo kunt u gericht werken aan een duurzamer product en hierover communiceren naar klanten.
De circulaire economie bereiken we niet zonder een circulaire inkoop. En omdat Nederland in 2050 volledig circulair wil zijn, is er werk aan de winkel. Voor een overheidsorganisatie ligt daar een grote uitdaging. Hoe koopt u circulair in, waarom zou u dat eigenlijk doen en hoe werkt het in het contractmanagement? Of uw organisatie nu de Green Deal over circulaire inkoop heeft ondertekend of niet: er is actie nodig om tot een circulaire economie te komen.
Een brug, viaduct of ander kunstwerk bouwen, na een tijd demonteren en ergens anders weer opbouwen. Modulair ontwerpen is nog geen gemeengoed, maar het is wel nodig om de doelstelling van een volledig circulaire economie in 2050 te kunnen behalen.
Met innovatieve oplossingen is het vaak mogelijk om waterbouwkundige constructies te maken met enkel natuurlijke en gebiedseigen materialen. Engineering with nature, oftewel building with nature, combineert ecologie met de technische kennis die wij in huis hebben op het gebied van onder andere waterbouw, geotechniek en (water)bodem.
Duurzaam omgaan met water en grondstoffen; drinkwaterbesparing; geconcentreerder afvalwater. Deze onderwerpen staan steeds vaker op de agenda bij projecten waarbij duurzaamheid belangrijk is. Zeer relevant in een samenleving in transitie van een lineaire naar een circulaire economie. Bij TAUW vallen deze ingrepen onder de parapluterm Nieuwe sanitatie, oftewel anders omgaan met afvalwater.
Leg uw vraagstuk voor aan onze experts, wij adviseren graag.
